Kirkjuritið - 01.01.1952, Blaðsíða 61

JÁTNINGARRIT ÍSL. KIRKJUNNAR 59
Það er á allan hátt eðlilegt að hugsa sér, að forstöðu-
menn kirkjunnar hafi til þess meiri þekkingu og glögg-
skyggni að skera úr um, hvaða kenning sé frambærilegur
kristindómur, heldur en löggjafar, sem hugsanlegt er að
sumir hverjir trúi fáu af játningarritunum, né hafi mik-
ið um þau hugsað. Þar sem því ríkið kostar háskóla, þar
sem prestaefni landsins eiga að fá upplýsingar um það
frá hinum hæfustu mönnum, hvemig skilja beri þessi rit,
þá virðist það vera viturlegra af löggjafanum að hlíta
forsjá þessara lærðu manna og annarra yfirmanna kirkj-
unnar um það, hverjir séú embættishæfir, og treysta því,
að með því móti fáist sá skilningur, sem framast má
vænta á hverjum tíma.
Og þetta er yfirleitt gert í öðrum fræðigreinum. Allir
sjá t.d., hvílík fjarstæða það væri, ef löggjafarvaldið ætl-
aði að fara að binda læknaefni við kenningar Hippokrat-
esar eða Galenusar, eða skipa náttúrufræðingum að kenna
í skólum landsins rit Jóns lærða: Um Islands aðskiljan-
legar náttúrur. Höfundurinn virðist hafa þá undarlegu
hugmynd, að guðfræðin hljóti að vera þeim mun betri,
°g því rikari ástæða til að fylgja henni, sem hún sé eldri
(bls. 87). Ekki mundi honum þó detta í hug að vilja
láta lögleiða hér Grágás eða Jónsbók að nýju og láta þar
við sitja um réttarhugmyndir íslendinga.
Skilningur fomra guðfræðinga takmarkaðist, jafnt og
skilningur annarra fræðimanna, bæði af fáfræði þeirra
°g stundum gersamlegum gagnrýnis-skorti, auk þess sem
þeir höfðu lítinn sögulegan eða sálfræðilegan skilning á
trúarbrögðum. Heimsmynd þessara manna var allt önnur
en sú, sem vér höfum, og hugmyndir um alla skapaða
hluti milli himins og jarðar aðrar. Varla kom svo fárán-
leg eða fjarstæð helgisaga á flot, að henni væri ekki trú-
að eins og nýju neti. Vitanlega eiga hér ekki allir óskipt
mál. Til voru óvenju gáfaðir menn í kirkjunni. En enginn
hlutur er þó eðlilegri og óhjákvæmilegri en að sjónarmið-
in breytist í þessum efnum sem í öðrum, og ef nokkrum