Kirkjuritið - 01.03.1955, Blaðsíða 26

120
KIRKJURITIÐ
anum „Leiðtoginn" í Minningarriti því um séra Jón, er
Kirkjufélagið lúterska gaf út 1917:
„Prédikun þessa lét hann prenta í Kaupmannahöfn og
mælti svo fyrir, að ef ágóði yrði af sölu ritsins, skyldi
arðurinn verða frumstofn sjóðs, er safna skyldi til að
koma upp íslenzkum skipaflota. Arðurinn af sölu ritsins
varð víst enginn, en hugsjónin var söm fyrir því. Fjórir
tugir ára liðu þar til skipin komu. — Hann var þetta
langt á undan í huga sínum.“
Þetta er fagurt dæmi trúrækni og þjóðrækni í senn.
En ræturnar að samruna þeirra djúpstæðu tilfinninga
mannshjartans í lífi og starfi íslenzkra Vestmanna er að
finna í hinum íslenzka jarðvegi, sem þeir voru sprottnir
úr trúarlega og menningarlega. Landnemarnir íslenzku
vestan hafs höfðu á þrenginga- og baráttuárum sínum
hitann úr hinum íslenzku menningarerfðum sínum. Islenzk-
ar bókmenntir og saga íslenzku þjóðarinnar urðu þeim,
eins og löndum þeirra heimafyrir, eggjan til dáða og væng-
ur til flugs yfir torfærurnar. Guðorðsbækurnar, Passíu-
sálmarnir, Islendingasögur og rímurnar, urðu samferða
vestur um hafið í bókakosti landnemanna, og við elda
þeirra rita allra ornuðu þeir sér, þegar kaldast næddi um
þekju og hvassast blés í móti í baráttunni.
Frú Jakobína Johnson skáldkona, sem fluttist barnung
vestur um haf með foreldrum sínum og ólst upp í íslenzku
byggðinni í Argyle í Manitoba, og getur því bæði talizt
dóttir Islands og dóttir landnámsins, bregður fagurlega
birtu á hinn sameiginlega trúar- og bókmenntaarf Islend-
inga vestan hafs, er hún lætur aldurhnigna landnemadótt-
ur, sem er að handleika dýrmæta erfðagripi sína, komast
þannig að orði í rímaðri íslendingadagsræðu:
„Helgastir af mætum minjagripum
mun eg þessar slitnu bækur telja.
Faðir minn þær flutti með sér vestur.
Fráleitt var úr mörgu þá að velja.
Kjarngott má þó kalla þetta safn.