Kirkjuritið - 01.02.1962, Blaðsíða 28

74
KIRKJURITIÐ
Og liin síðari ár gætir lofsverðrar viðleitni í þá átt að taka
upp góð og gild norræn nöfn, sem fallið liafa í fymskn um
skamma liríð eða langa, en venjast óðara vel og ryðja sér
síðan æ meir til rúms.
En fleiri er um að saka en prestana, ef lagður er liugur að
ónefnunum í landinu. Manni koma sum verzlanaheitin m. a.
í hug.
Eitt nýtt dæmi finnst mér samt einna hörmulegast. Bún-
aðarfélag Islands og fleiri bændasamtök liafa nú með sam-
eiginlegu átaki reist eitt stærsta og fegursta hús í Islandi til
þuiftar starfsemi sinni og bændum og búaliði til margs konar
nytja. Þar á t. d. að vera áningar- og dvalarstaður sveitafólks
og raunar fleiri, sem gista höfuðborgina. Húsi þessu hefur
verið nafn gefið og kallast „Bændahöllin“. Fyrst liugði ég
að þetta mundi vera uppnefni gefið af spolti. Hvenær hafa
íslenzkir bændur húið í liöllum eða verið við þær kenndir?
Aftur á móti hefur margur þeirra átt margt gott í garSi sín-
um, setið mikinn staS með pryði og húsað bce sinn af eftir-
minnilegum rausnarskap. Lá ekki beinna við að hús þetta
hefði verið kallað „Bændagarður“. Vera má að sumir hefðu
fundið því heiti það til foráttu að stúdentagarðarnir eru
þarna nálægir og yrði því ef til vill einhvern tíma villst á
þeim og því. Því mátti það „Staður“ heita, eða kenna það
við einhvern nafnfrægan stað á landinu, sem bændaliöfðingj-
ar hafa gert frægan. „Bær“ gat það og heitið, eða „Miklibær“
og var slíkt ólíkt sannsýnilegra en höll. Sú nafngipt er að
mínum dómi bláttáfram álappaleg og þó uppskafningsleg.
°g Því leiðara lætur þetta í eyrum, sem þess er oftar og betur
minnst hve fögur heiti og óviðjafnanlega vel valin íslenzkir
bændur til forna gáfu flestum bæjum sínum. Flest yfirlætis-
lítil en svo raunsönn að ekki virðist betur mega hitta naglann
á höfuðið með nafngiptinni. Minna má aðeins á Veðramót,
I' agranes, og Reyki í því sambandi; þrjá nágrannabæi í Skaga-
firði. Eða Grænavatn, Baldursheim og Álftagerði, svo ég nefni
þrjá aðra úr minni sveit — Mývatnssveitinni. Fagridalur, Dísa-
staðir og Snæhvammur eru allir austur í Breiðdal. Helluvað,
Kaldbakur og Foss í Rangárvallahreppi. Skáldsstaðir, Man-
lieimar og Unaðsdalur fyrir vestan.