Kirkjuritið - 01.02.1962, Blaðsíða 15

KIRKJURITiÐ
61
hún bjó yfir leyndarmáli. Það var í lienni ósýnilegur andi og
liann reis upp og laust tröllið í rot. Umgjörðin fór í niola,
en andinn ekki og andinn sigrar.
Barnaleg sögulok. En þetta er boðskapur liins vitra og
göfuga skálds. Hann er í rauninni að minna börnin — og aðra
lesendur — á það ævintýri, sem við Vesturlandabúar liöfuni
numið, þá trú, sem við liöfum stuðzt við, að mennskan eigi
ósýnilegt baklijarl, að lirammur og sleggja hrósi ekki sigri,
að ögranir og yfirburðir aflsmuna séu hverfulir og hrifning
yfir þeim skammsýn og skammvinn, að þeir lilutir séu til, sem
enginn fordæðukraftur vinnur á, andleg verðmæti, sem ekki
eru tæk á þær vogir, sem meta þyngd og magn og ytri yfir-
burði, en verða ekki lamin niður af því að þau eru eilíf. Þetta
ævintýri, þessi trú, hefur verið lífsfrymið í evrópskri liugsun
og menningu. Hún fékk góða næringu frá Hellas, en veigur-
inn er kominn frá fanganum dauðadæinda, sveitamanninum,
eins og smekkmönnum á mál liefur þótt gott að nefna hann
í vansæmdar skyni, manninum frá Nazaret, sem stóð frammi
fyrir þeim volduga, glæsta manni, umbjóðanda einvaldans í
guðatölu, Pontiusi Pílatusi, og sagði lágt og stillt: Mitt ríki
er ekki af þessum lieimi. Hver, sem er sannleikans megin,
heyrir mína rödd, en mitt ríki er ekki af þessum lieimi, því
hef ég enga hermenn, hvorki menn né tröll, ekki einu sinni
engla. Þitt vald er algert í þessum lieimi, það vald sem styðzt
við linútasvipur og lilekki og nagla og öskur í ærum lýð, sem
snilhlin er búin að trvlla, minn vanmáttur er jafnalger gagn-
vart öllu þessu, allt til Golgata, þar sem þessi heimur endar í
bili.
Já, hann var óbrotinn sveitamaður, Jiessi maður frá Nazaret.
Kannski var Jiað þess vegna sem hann líkti ríki sínu, óájireif-
anlegu, allslausu ríki, við mátt gróskunnar, líkti því við svo
sveitaleg fyrirbæri sem frækorn í mold, mustarðskorn í garð-
beði, súrdeig í mjöli. E. t. v. var það af öðrum dýpri orsökum.
Eitt er víst: Sá hrammur, sem sló hann, er horfinn af sviði,
Pílatus er aðeins skuggi, marklaus og enda meinlaus rökkur-
vofa, en allsleysi fangans varð auður álfu vorrar í tvö þúsund
ár. Hinzt að baki allrar vissu um Jiað, að hið sanna, rétta,
góða eigi framtíðina, að andinn eigi síðasta leikinn í tafli,
er vissa hans, mynd lians. Dýpst að rótum allra drengilegra