Kirkjuritið - 01.01.1964, Blaðsíða 12

6
KIRKJ URITIÐ
En oss má aldrei gleymast að vér lifum ekki einvörðungu
sjálfum oss.
Droparnir skapa ána. Vér mótum jijóðlíf vort og raunar vissa
drætti í ásýnd lieimsins á vorum tímum — þeim árum, sem
vér lifum.
Algengt er að lieyra menn tala um þjóðlífið sem eittlivert
utanaðkomandi afl, er þeim sé óviðráðanlegt — og raunar frek-
ar til ills en góðs. En vér eigum ldut í syndum þjóðfélagsins
jafnt og gæðum þess og gögnum.
f bók eftir Stefan Zweig, sem nefnist'„Ódauðleg augnablik“
ræðir liann um nokkra minnisverða og afdrifaríka atburði ver-
aldarsögunnar og sýnir að þar eru ekki aðeins liinir svoköll-
uðu stóru og útvöldu að verki. Ég tek eitt dæmi:
Eins og kunnugt er féll Mikligarður í bendur Tyrkjum árið
1451, eftir langt umsátur. Þessi fornkristna höfuðborg, og að-
setur aust-rómversku keisaranna um langan aldur, var talin
óvinnandi vígi. En í lokaárásinni féll bún skyndilega í bendur
soldánsins á einni nóttu. Hvers vegna? Sakir vangæzlu eins eða
örfárra manna. Það bafði sem sé gleyinst að loka litlu útgöngu-
bliði, sem fæstir liöfðu bugmynd um að væri til. Tyrkir komu
að því opnu af einskærri tilviljun og ruddust þar inn og að baki
varnarliðsins á múrunum. Eins og „eitl einasta syndar augna-
blik“ hefur oft ósegjanleg áhrif á líf einstaklingsins, getur van-
gæzla, ótrúmennska, ranglæti, svik eða siðleysi hins almenna
þegns orðið þjóðfélaginu til liins ótrúlegasta skaðræðis.
Vart munum vér Islendingar gæta þessa sem skyldi. Fæstum
af oss mun vera daglega hugfast að þetta eru þeir tímar sem
vér mörkum, og að vér erurn öll að leggja grundvöll fraintíðar-
innar.
Svo kvað Jónas um Alþing bið nýja:
Sterkur fór um veg,
þá var steini þungum
lokuð leið fyrir,
ráð — at liann kunni,
jió ríkur sé,
og liefðu þrír um þokað
Þarna er mætti sambuga og samtaka lýst á ógleymanlegan
liátt. Og jietta er lexía, sem vér Jmrfum áreiðanlega að lesa upp.