Kirkjuritið - 01.06.1971, Page 47

syna latínukunnáttu bréfritarans en
Venjuleg fréttabréf. Um fyrra bréfið
það eitt að segja, að það er að
an9 mestu leyti innihaldslaust sem
Sendibréf, flytur aðeins innilegar
Pakkir bréfritarans til Ögmundar,
Veönnara hans, fyrir veittar velgjörð-
lr' ^einasta setning bréfsins hljóðar
sv°: ,,Cum hijs in christo ualete et
scribere veletis." Um hvað átti
9mundur að rita honum aftur?
aria innihald bréfsins? Langar Giz-
0r ekki til hins, að heyra álit hans á
otínukunnáttu bréfritara? Það tel ég
''klegra.
Sama gœti gilt um síðara bréfið,
°tt þa§ s4 ólíkt efnisrneira og segi
,rettir af Gizuri. Ef fyrra bréfið er
0rstuttur latneskur stíll, ritaðaur i lok
^yrsta námsvetrar Gizurar og sendur
isi°nds með skipum fyrsta vorið
amborg, gœti seinna bréfið verið
Sarns konar stíll, ritaður á öðrum
Vetri hans í Hamborg, 15. marz
2, einmitt skömmu áður en fyrstu
s 'Pin leggja úr höfn til íslandsferðar.
þetta vœri rétt, hefur Gizur getað
^riS utan sumarið 1530 og komið
attur heim sumarið 1533.
^egn því mœlir hins vegar sú aug-
l°Sa staðreynd, að lœrdómur Gizurar
e Ur þá ekki getað verið eins mikill
°9 af er látið í heimildum, og reynd-
seinni saga hans sjálfs eindregið
endir til, ef hann hefur aðeins
vaIizt við nám eitt ár, eftir að bréf
etta er ritað, því að í því segir m. a.:
• ego possum latinum sermonum
CtJnque intelligere, perfecte scribere
°qui non dum licet."
^9 jafnvel þótt við teldum Gizur
°ma heim sumarið 1533, þá leysti
það ekki nema hálfan vanda. Þá
vantaði samt enn áttunda árið sam-
kvœmt atburðarás síra Jóns Gissurar-
sonar.
En þetta er auðvitað aðeins tilgáta,
sem ekki er hœgt að sanna.
VII.
Hvað er þá að segja um sjálfa ár-
setningu bréfsins frá Hamborg? Er
hún rétt eða hefur hún getað brengl-
azt eitthvað í meðförum?
Bréf Gizurar Einarssonar eru varð-
veitt í bréfabók hans. Enn er til frum-
rit af hluta bréfabókarinnar, en nokk-
uð af henni er nú glatað. Þar höfum
við aðeins afrit frumbókarinnar. Þetta
bréf Gizurar er eitt þeirra, sem að-
eins er til í afriti, frumrit þess er því
miður glatað. í þessu afriti frá árun-
um 1654—7 er ártal þess ritað með
arabiskum tölustöfum, en vafalltið
má telja, að í frumbréfi hafi ártalið
verið ritað með rómverskum tölum.
Þess vegna er ekki unnt að skera úr
því með nokkurri vissu, hvort ártalið
geti verið misritað, en til þess benda
miklar líkur eins og nú mun reynt
að rekja.
Jón biskup Helgason hefur getið
þess til, að ártal þessa bréfs sé mis-
ritað. Ef ártalið í frumriti hefur verið
ritað með rómverskum tölustöfum,
hefði átt að standa Mdxxxij. Nú er
vel hugsanlegt, að um mislestur eða
misritun hafi verið að rœða. Upphaf-
lega hefur getað staðið Mdxxvij. Nú
hefur v getað verið ritað svo ógreini-
lega, að það hafi verið lesið sem x.
Með þessu vœri breyting dagsetning-
arinnar að fullu skýrð.
Það skal játað, að þessi skýring
45