Kirkjuritið - 01.06.1971, Síða 95

Dœmi eru til a5 skólafólk um tvítugt skilji ekki
Þetta orð.
orð.
Semantisk skýring er nauðsynlegt verk til
a<^ brúa hið mikla bil, sem er á milli fornaldar
09 natíðar í tíma, menningu, sögu og hugsun.
^ökum sem dœmi gríska orðið s a r x , sem
er r®^t þýtt með íslenzka orðinu hold. Það hefir
a^ niinnsta kosti fjórar mismunandi merkingar,
^annfrœðilega, œttfrœðilega, frumspekilega og
s'ðferðilega merkingu. Að holdinu til er oft
SarT1a sem ,,að œtterni til". Hold og andi geta
verið frumspekilegar andstœður. Holdlegir
ÍT1#enn eru einatt drembilátir menn, sem hreykja
Ser upp. LokS merkir orðið sama sem mann-
................................w ........... ir
1. 0^1 .1 M _ - - ■ - U! fol I ft I I Pt D T I í
^°ldsins
es^Íur almennt talað: Allt hold, það er allii
jnenn. Og svona mœtti áfram telja. Upprisa
°'dsins er upprisa manneskjunnar. Það gefur
au9o leið, að hin semantiska list skiptir miklu
' ntskýringunni.
* bernsku kristninnar tóku höfundar upp orð,
sem aðrir hugsuðir höfðu smíðað. Má sem
mmi nefna syneideesis, orð, sem
‘oruspekin mótaði og Páll postuli notar all-
Nefna mœtti einnig orðið h j a r t a
t'eb) j - M.................
útlistun
. . .. .....3 -------
' Gt. Það er lœrdómsríkt að kynna sér
n E. Brunners á því hugtaki (Der Mensch
'm Wiederspruch). Álika mikilvœgt er að út-
5 ýra vel orðið s á I i Biblíunni. Bœði jákvœð
9 neikvceð sambönd varpa Ijósi á merkingu
°rÚanna. Hjartalaus, sálarlaus og siðlaus
manneskja er fremur ógleðileg persóna, svo ekki
se meira sagt.
, ^um orð eiga sér merkilega m á I s ö g u
irellenismanum, merking þeirra tekur mikl-
um breytingum á nokkrum öldum. Sem dœmi
má nefna s t o i c h e i a og d a i m o n .
í skýringarritum má víða finna svonefnda
e x c u r s a , sem venjulega eru semantiskar
athuganir á einstökum mikilvœgum orðum og
hugtökum. ..
í sérnámi þarf að nota sérstaka malfrœði,
sem fjallar um koine, það er um þá grísku,
sem Nt er ritað á. Góð bók um þetta efm er
eftir höfundana Blass og Debrunner og er hana
að finna á söfnum.
Parafrase nefnist málefnalega rett
endursögn texta, þar sem ritskýrandinn notar
fyllra og greinilegra orðalag en hofundunnn
til að endursegja efni textans. I þýðingum er
ekki ráðlegt að fara þá leið, þótt sumir ger,
það. Til eru heilar biblíuþýðingar, sem nota
þessa aðferð til að gera textana auðskiljan-
legri nútímamönnum. Aðalhœttan við aðferð-
ina er sú, að eitthvað kunni að taka aðra
stefnu eða benda í aðra átt en þá, sem hof-
undurinn œtlaðist til. En ef vel tekst til með
orðalag og menn komast hjá þeim hœttum,
sem á veginum eru, þá telst vel unnin para-
frase hámark góðrar ritskýringar. I prédikun
er þess konar skýring bœði nauðsynleg og
qagnleg. t bíbeltheologi verður að sjálfsogðu
að nota hana, til þess að guðfrceði höfundanna
komi Ijóslega fram.
Sem dœmi frá siðbótaröldinni má nefna skyr-
ingarrit Lúthers og einnig sérstakt rit eftir hann
um fagnaðarboðskapinn (Ein kleiner Unterric t
was man in den Evangelien suchen und
erwarten solle, 1521).
93