Kirkjuritið - 01.06.1971, Síða 86

skírnarsáttmálann. Þetta er kirkjunni
til nytja.41
Heitið er einnig sett fram á mis-
munandi vegu. Hessenskipanin hefir
viðamikla spurningu, sem einnig
áhrœrir siðferði.42 Heit Lauenburg-
skipunarinnar miðar við viðurkenn-
ingu hinnar kristnu trúar með játn-
ingu. Handsöl eru skilin sem alvar-
legt loforð í Lauenburgskipaninni.
Þetta er mjög sérstœtt, því Hólaskip-
anin tekur þetta ekki með og er alveg
sjálfstœð um þetta atriði. Þó verður
ekki lagt meir í þessi handsöl en þau
orð, sem börunum eru lögð á tungu,
þ. e. að þau vilji stöðug standa til
œviloka ! hinni sönnu trú, er þau
hafa játað, með Guðs hjálp.
Mismunurinn er skýrastur í atferli
handayfirlagningar. Engin blessunar-
bœn er flutt, svo sem í Hessenskipun-
um, heldur bœn, sem miðar við
handayfirlagningu (applisert bonn).
Emil Hansen hefir sýnt fram á, að
form Lauenburgskipunarinnar ! þessu
efni sé samhljóða tillögu David
Chytráus að Austurríkisskipaninni
1571.43 Þegar á allt er litið er margt
sameiginlegt með mörgum KOO á
þessum tíma.
Hinn raunverulegi höfundur Lauen-
burgskipunarinnar mun vera Andreas
Pouchenius. Mjög sennilegt er, að
hann hafi haft samvinnu við Chytráus
eða haft samband við hann, þar eð
þeir unnu ! svo landfrœðilegum
námunda.44 Áður hafði Pouchenius
starfað ! Braunschweig (1552—1575),
fyrst sem rector og prestur síðan sem
coadjutor hjá Martin Chemnitz.45 Það
er því ástœða til að œtla, að samúð
Pouchenius með fermingunni megi
rekja til samneytis við ChemnitZ'
„Vater der lutherichen Konformation
svo sem hann hefir nefndur verið-
*
Einmitt á þessum samvistarárum me°
Pouchenius ritaði Chemnitz, Exam®11
Concilii Tridentini (1565—1573).
er fyrsta tillaga hans um fermingu
auk þess sem hann fullgerði ferminð'
arskipanina fyrir Braunschweig
Wolfenbúttel 1569. í rauninni er þa^
hugsun og skipan Chemnitz, sen1
fram koma ! Lauenburg-skipaninni-
Fermingarskipan Guðbrands bisk'
ups hefir þannig langar rœtur. Lœrl'
feður hans eru því ChemnitZl
Cytraus og Pouchenius. Sömuleið|S
hefir hann orðið fyrir nokkrum áhrif'
um frá hinum áhugamesta baráttu'
manni evangeliskrar fermingar á si°'
bótartímanum, Martin Bucer. Auð'
sœtt er þó, að hinar raunverulegu
heimildir hans eru frá Norður-ÞýzkO'
landi. Hann leynir því heldur ekk'-
í fyrirsögn skipunar sinnar nefmr
hann ákveðna handbók (agendel'
sem er fyrirmynd tillögu hans: „Sam-
an lesen og teken ut aff þeirrö
Saxuerskre Agenda“. Hann hefir
auðsœilega haft þessa „saxversk^
agendu" fyrir sér og skrifað atriðin
eftir henni eða umritað þau. Þess'
agenda er varla önnur en sú fr°
Neðra-Saxlandi (Lauenburg) 1585-
Hvernig aflaði Guðbrandur biskop
þessarar fermingarskipunar og h'/l
valdi hann hana til notkunar ! bisk'
upsdœmi sínu?
Hugsanlegt mœtti teljast, að hon
hafi borizt honum um Danmörku,
hann hafi kynnzt henni hjá Niels
Hemmingsen eða einhverjum dönsko
biskupanna t. d. Poul Madsen, sem
84