Syrpa - 01.03.1912, Blaðsíða 40

166
SYRPA
haugnum og'flutttil Valthamsklaust-
urs í Essex — skamt fyrir norðan
London, og jarðaö þar, en enginn
veit nú hvar legstað hans er aö
finna.
Með því að vinna orustuna við
Hastings og n& yfirráðum á Eng-
landi, lagði Vilhjálmur bastarður
grundvöll þann, er hið víðlenda og
volduga enska ríki hefir síðan verið
bygt á. Alt til hans daga höfðu
Englendingar verið sundurþykkir
sín í milli, hver sveitin að kalla upp
á móti annari, og landið jafnaðar-
lega sætt árásum af útlendum þjóð-
um. En með Vilhjálmi hefst á
Englandi hið volduga ríki, er vex
út yfir írland og Skotland, þegar
fram liðu tímar, og enskar nýlendur
rísa á fætur hér og livar um allar
heimsálfur. Norænir víkingar hætta
alveg árásum á England, þegar Vil-
hjálmur er orðinn þar fastur í sessi.
Fyrir daga hans hafði England ver-
ið eins og eitt sér og utan við al-
menn málefni Norðurálfunnar. En
á hans stjórnarárum dregst það inn
í málefni meginlandsþjóðanna; hin
enska þjóð gjörist umsvifamikil, og
kemur þá einatt til afirauna með
þeim nábúunum,Englum og Frökk-
um. Áður höfðu Englands kon-
ungar því nær aldrei gjört samn-
inga við annara þjóða konunga, eða
fengið sér drottningaraf meginlandi;
en nú lærðu Englendingar af Nor-
mönnum að hafa allskonar sam-
blendi við allar þjóðir í Norðurálfu.
Verzlun höfðu Englendingar áður
átt eingöngu við Þjóðverja, nú varð
sú breyting á því, að verzlunin varð
mest milli Englendinga og kaup-
staðanna á Normandíi. Ollu fór að
fara fram á Englandi: hús voru þar
áður lítil og lá og flest af viði ein-
um, nú urðu þau öll stærri, skraut-
legri og af steini gjörð; akuryrkju
fór stórum fram, og efni manna
vaxandi; nýtt og nytsamlegt skipu-
lag komst á ýmisleg þjóðmálefni
(t. a. m. kviðdómar), er aðrar þjóð-
ir hafa síðan tekið í lög hjá sér.
Vísindi og fagrar listir tóku fram-
förum, enda studdu eftirmenn Vi’-
hjálms rækilega að því, að afreks-
verk konunganna oghelztu viðburð-
ir innanlands yrði ritað á bækur.
Loks má geta þess, að sigur og
yfirráð Normanna höfðu hin mestu
áhrif á tungumál Englendinga. Áð-
ur en Vilhjálmur vann England var
þar töluð tunga Engilsaxa, að upp-
runa náskyld dönsku og þýzku, en
með dönskum víkingum höfðu mörg
orð og orðatiltæki borizt til Eng-
lands og voru runnin saman við
landsmálið. Með yfirráðum Nor-
manna náði einnig frakknesk tunga
yfirráðunum, þar sem hún var töluð
við hirðina, af öllu stórmenni og
varð ritmál. Alþýðan talaði að
sönnu engilsaxnesku eins og áður,
en samt má nærri geta, hver áhrif
frakknesk tunga hafi haft á lands-
málið. Af þessu samblandi tungn-
anna myndaðist síðan, þegar fram
sótti í aldirnar, hin enska tunga, er
geymir í sér leifar af tungumálum
allra þeirra þjóða, er að því hafa
unnið, að koma fótum undir þjóð
þá, er nú byggir England.
(Ur Tímariti hins ísl. bókmentafél.)