Syrpa - 01.03.1912, Qupperneq 55
HVAR ER JÓHANN ORTH?
181
hans og- skipshöfn hvíldi á botni Atl-
antshafsins. Skipskrokkurinn um-
ræddi haföi þó sokkiö áöur en hægt
var að fá fullvissu um, hver hann
var og áöur langt leið fóru menn
bæöi í Vínarborg, Valparaiso og
Buenos Aires aö efast um forlög
Santa Margherita.
Stjórn Austurríkis sendi herskip
aö leita skútunnar. Nokkrum mán-
uðum seinna kom það til baka, en
gat engar frekari upplýsingar gefiö.
Að eins aö skip, sem farist heföi viö
Magellan sund,heföi siglt undir fána
Austurríkis. Skömmu síöar lagöi
bróðir Jóhanns á staö aö leita. Hann
var frábær sjógarpur. Sigldi hann
skútu sinni víöa um höf en kom aö
lokum engu nær.
Nýjar fréttir bárust, er geröu for-
lög Jóhanns aö enn meiri óvissu.
Sögu þá sagöi C. P. Wychgeþkapt-
einn og umsjónarmaður fyrir hafn-
arbóta félag í Ensenada: ,,Áleið
sinni niÖur Plata stansaöi Santa
Margherita í Ensenada. Eg kynt-
ist þá Jóhanni Orth og konu hans.
Hún var súfegurstakona,sem eghefi
nokkurntíma séö. Hún haföi beöið
bónda síns í Buenos Aires og ásetti
sér aö ferðast meö járnbraut til
Valparaiso. Eg er viss um aö hún
skildi viö skútuna í Ensenada; hlýt-
ur hún því aö vera á lífi“. Svo var
saga hans. Þó kom frú Orth ekki
til Valparaiso. Hún var einnig
horfin.
Var mögulegt að hún og maöur
hennar, skáldiö, er haföi svo kæru-
leysislega afsalaö sér tign og met-
oröum, heföu mælt sér mót fjarri
glaumi og ys, þaöan sem engar
fregnir gátu borist til mannabygða?
V. KAFLI.
Er Jóhann Orth á lífi?
Margir og þaö nánustu vinir Jó-
hanns og ættingjar, telja líklegt aö
hann sé enn á lífi eöa að minsta
kosti hafi ekki farist með skipi sínu
árið 1890. Meöal arinara haföi
Francis Jósep keisari lengi von um
heimkomu frænda síns. Móöir Jó-
hanns var svo staöföst í trú sinni,
aö hann væri enn á lífi, aö átta árum
eftir hvarf hans, og litlu fyrir dauöa
sinn, breytti hún erfðaskrá sinni og
skildi honum eftir þriöja hlutaeigna
sinna.
Margar sögur hafa verið sagöar
til sönnunar því aö Santa Marghe-
rita ekki hafi farist og fara nokkrar
þeirra hér á eftir.
Áriö 1893 þóttist sænskur skip-
stjóri,01sen að nafni,hafa séö skútu
meö því nafni undan Noregsströnd-
um, og þar hefði veriö um borð
maöur líkur í sjón Jóhanni Orth, og
dökkhærö kona, er hann taldi líkj-
ast mundi konu Jóhanns. Þó sagan
væri ótrúleg voru ekki svo fáir er
gáfu henni gaum.
Árið 1897 þóttust menn sannfrétt
hafa aö Jóhann Orth heföi tekið þátt
í borgarastríöi í Chile.
Þó þykir hitt meira umvert aö ár-
iö 1902 sagöi maður einn, Paichuric
að nafni, aö hann heföi verið einn af
hásetum Jóhanns Orth, er hann
sigldi frá Buenos Aires. Sagöi hann
aö þeir heföu haldið sem leiö lá fyrir
höfðann og til Iquiquehafnar. Þar
heföi Jónann Orth flutt skotvopn um
borð, borgað öllum hásetum sínurn
ríflega, sagt þeim upp vistinni, og
meö nýrri skipshöfn siglt burt. Ekki
vissi Paichuric hvert Jóhann myndi
liafa haldiö, en taldi líklegt,aö hann
byggi nú á einhverri smáeyju í suö-