Sjómannadagsblaðið - 12.06.1949, Page 81

Sveinbjörn Egilson er fæddur í Hafnarfirði 21. ágúst
1863. Hann var sonur hjónanna Þorsteins Egilssonar
kaupmanns þar og konu hans, Arndísar Asgeirsdóttur.
Faðir Þorsteins og afi Sveinbjarnar var, eins og mönn-
um er kunnugt, Sveinbjörn Egilsson rektor. Benedikt
Gröndal var því föðurbróðir Sveinbjarnar, svo að frá-
sagnargáfa og aðrir listrænir hæfileikar voru miklir
í ættinni.
Sveinbjörn hóf nám við latínuskólann, lauk stúdents-
prófi 1884 og settist því næst í prestaskólann. En eftir
ársdvöl þar, stóð hann upp af skólabekknum og gerðist
sjómaður. Var hann fyrst á fiskiskipum hér heima,
en hélt síðan út í veröldina, fyrst til Liverpool, þaðan
með stóru seglskipi ti! Indlands. Sigldi hann síðan um
heimshöfin í full tutugu ár, lenti í fjölmörgum ævin-
týrum og svaðilförum, kynntist út í ystu æsar lífi far-
manna, illu og góðu, og skoðaði framandi lönd í flest-
um heimsálfum. Munu fáir vera þeir Islendingar, fyrr
eða síðar, sem ferðast liafa jafnmikið um heiminn og
hann gerði á þessum árum. Loks sönnuðust á honum
orð afa hans, Sveinbjarnar rektors, að „römm er sú
taug, er rekka dregr föðurtúna til“. Eftir tveggja ára-
tuga volk á heimshöfunum, kom Sveinbjörn alfarinn
heim til íslands. Stundaði hann þá sjó um hríð, en var
við kennslu annað veifið. Árið 1907 réðst hann í þjón-
ustu Milljónafélagsins og var verkstjóri hjá því í átta
ár. Þaðan hvarf hann árið 1914, og gerðist þá starfs-
maður Fiskifélags íslands. Var hann skrifstofustjóri
þess í mörg ár og ritstjóri tímaritsins „Ægis“ um 23
ára skeið. í því starfi kom honum hin mikla sjómanns-
reynsla að góðu haldi. Oll þau ár, sem hann var rit-
stjóri, þreyttist hann aldrei á því að skrifa hvatninga-
greinar til sjómanna um öryggismál og vinnubrögð á
skipum. Fékk hann ýmsu áorkað í þeim efnum. Gaf
hann og út bækling til leiðbeiningar sjómönnum, þar
Ferðaminningar og sjóferða-
sögur Sveinbjarnar Egilson eru
nú að koma út aftur
Skemmtilegri ferðabók hefir varla komið út
hér á landi. ÞaS var og er og verður dómur
íslenskrar alþýðu.
á meðal „Leiðarvisir í sjómennsku" og „Handbók fyrir
íslenzka sjómenn".
Þótt Sveinbjörn Egilson lyki miklu og góðu ævistarfi,
þarf engan sérstakan spámann til að sjá það, hvað
einkum muni halda á lofti nafni hans á ókomnum
tímum. Það verða Fcrðaminningar hans og sjóferðasög-
ur. Löngu eftir að margt það af skáldskaparkyni og í
minningarformi, sem út hefir komið á síðari árum, er
fallið í gleymsku og dá, munu ferðabækur Sveinbjarnar
lifa.
Ymsir hafa á'það bent, hve ótvírður skyldleiki sé með
ritum þeirra frændanna, Benidikts Gröndal og Svein-
bjarnar. Þar koma fram ýms sameiginleg einkenni og
áþekk stílbrigði, fjör og hraðí í framsetningu, hispurs-
leysi, glettni og leikandi gamansemi. Er í því sambandi
gaman að minnast þess, að ferðaminningarnar eru óbei-
líns Benedikt Gröridal ,að þakka. Án hvatningar hans
og áeggjunar, hefði Sv.einbjörn e. t. v. aldrei fært þær
í letur. Um þetta hefir hann sjálfur farið svofelldum
orðum:
,,Eg dvaldist hjá föðurbróðir mínum, Ben. Gröndal,
síðasta veturinn, sem .hann lifði. Hann margskoraði á
mig að byrjá á ferðaminningum mínum, en þá var ég
nýhættur siglingunum og pénnalatur mjög. Eg lofaði
honum að’ reyna eikhy.að í þá átt, þegar ég væri búinn
að jafna riiig, og þáð, loförð efni ég hér, hvernig sem
skrifunum verður tekið“.
Ferðasögur Sveinbjarnar eru nú löngu uppseldar, og
í mörg ár hefir verið spurt um þær hjá bóksölum. Nú
ætlar ísafoldarprentsmiðja að gefa þær út að nýju,
ásamt sjóferðarsögunum, sem prentaðar voru 1934. I
hinni nýju útgáfu verður einnig nokkrar svaðilfarasög-
ur, sem Sveinbjörn ritaði á síðustu árum sinum, og eigi
hafa áður verið gefnar út í bókarformi. Utgáfa þessi
verður uni '900—1000 bl§., í tveim bindum, sem bæði
koma út á þessu ári, enda er prentun þegar hafin. Verð
alls verksins er ákveðið til áskrifanda 96,00 heft, 130,00
bundið og 160,00 í skinnbandi. I bókaverzlunum verðr
bækurnar allmiklu dýrari og ekki víst, að þær verði
seldar þar, vegna þess hve pappír er af skornum
skammti.
SJOMANNADAGSBLAÐIÐ