Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1933, Síða 21

Eimreiðin - 01.10.1933, Síða 21
eimreiðin A. KIELLAND OG GESTUR PÁLSSON 371 Ef minni skáldanna er nú eitthvað áþekt þessu, sem ekki mætti ólíklegt þykja, þá má að vísu gera ráð fyrir að stund- Um geymi þeir áhrif frá öðrum höfundum óafvitandi í hug ser (undirvitund) og noti þau síðan í sínum eigin verkum án þess að kannast við uppruna þeirra. I sambandi við þetta vakna tvær spurningar, sem mikils er um vert, að menn átti sig á. Hvernig stendur á því, að bók- Wentasögufræðingar finna hvert dæmið á fætur öðru af hlið- stæðum, lánum, áhrifum o. s. frv., er þeir bera saman verk rithöfunda, en rithöfundarnir sjálfir neita því mjög oft, að þeir ^afi fengið að láni eða orðið fyrir áhrifum frá öðrum höfundum? Þetta tvent sýnist í fljótu bragði ósamrýmanlegt. Líklega ^‘9gur sannleikurinn, eins og oftar, mitt á milli andstæðnanna. Þegar bókmentafræðingurinn ber saman tvö rit í þeim til- 9angi að ganga úr skugga um, hvort áhrif frá öðru ritinu finnist í hinu, þá tekur hann alt, sem hann finnur nokkra lík- ln9u með. Ekki er víst, að alt, sem líkt er, þurfi að vera lán. því fleiri sem líkingarnar eru, því meiri eru líkurnar til svo sé. Eða því einkennilegri sem líkingarnar eru, því ^eiri eru líkur til láns. Sbr. t. d. skoðun þeirra Gests og Kiellands á uppeldisgildi hundsins fyrir manninn, sem er svo einkennileg, að ég held þeir hljóti að hafa hana frá sam- e>9inlegri fyrirmynd. En hvernig stendur þá á því, að rithöfundarnir sjálfir eru s.v° fáfróðir, sem raun ber vitni um þessar lántökur sínar? 9 hygg ag ástæðan sé fyrst og fremst sú, að þeir vilja ekki k'|a af neinum lánum, áhrifum o. s. frv. Fyrsta krafa til rit- °fundar nú á dögum er, að hann sé frumlegur. Allir kann- asf við það, hvað ungum rithöfundum er illa við það, að menn bregði þeim um áhrif, stælingar o. s. frv. Og að skáld- Sa9nahöfundur nefndi heimild sína, mundi þykja álíka höfuð- ^d eins og ef vísindamaður léti það undir höfuð leggjast. enn muna kannske, hvaða hneyksli það olli, er H. K. Lax- "ess vitnaði í allskonar höfunda í Vefaranum mikla. Fordild! Sú ekki var þó tíðin að þessar tilvitnanir þóttu fínar, enda var þá orgrant um að skáldin skrökvuðu upp heimildum og heimildarmönnum. Rithöfundar nútímans vilja vera frumlegir, þeir loka með-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.