Eimreiðin - 01.10.1933, Page 103

eimreiðin
RITSJÁ
453
Svo sem kunnugf er ólst Jakob Thorarensen upp norður við Húna-
flóa. Hann flyzt í Reykjarfjörðinn þegar hann er 17 ára, einmitt á þeim
'íma sem hann er að verða skáld. Engum getur dulist harðneskjusvipur-
inn, sem er hér á náttúrunni. Hrjóstrug fjöll liggja fast að firðinum á
þrjá vegu, og skaga upp úr þeim risavaxnir hnjúkar öndvert móti hafinu.
1 þetta haglendi hefur Jakob sótt eitt af þeim kvæðum sínum, sem lengst
mun í minnum haft: / hákarlalegum. Skáldið lýsir skipshöfninni á há-
karlaskipinu á þessa leið:
Orugt var þeirra áralag.
Engum skeikaði vissa takið.
Stæltur var armur, breitt var bakið
og brjóstið harðnað við stormsins slag.
Seigluna gátu og vaskleik vakið
vetrarins armlög nótt og dag.
Það eru þessir menn, sem Jakob Thorarensen líkist, og jafnframt
'andið og lífskjörin, sem gerði þá svona úr garði. Jakob hefur valið
nófnin á bækur sínar úr veðráttunni, og sótt þangað flestar líkingar í
skáldskap sinn. Ef þetta er tilviljun, þá er hún mjög skiljanleg, því að
hann er fyrst og fremst skáld þess hluta þjóðarinnar, sem háður er
veðráttunni og á alt sitt undir sól og regni. Hann er skáld þeirra manna,
Sem sækja á haf og fjöll, og frumleiki hans og karlmenskubragur er
sProttinn upp úr landinu, sem hefur fóstrað hann. J. /W.
Mag. Árni Friðriksson: MANNÆTUR. Helztu sníkjudýr mannsins.
'58 bls., 92 myndir (ísafoldarprentsm. h/f.).
Menn greinir á um það, hvað holt sé að birta almenningi af uppgötv-
unum vísindanna. Margir halda því fram, að vísindin eigi að starfa fyrir
si9l sé árangur þeirra bírtur almenningi, geti það valdið oftrú eða
hræðslu. Vísindamennirnir starfi á svo sérstöku sviði, að almenningur
h»K ekki skilyrði til að skilja þær forsendur, er þeir byggja uppgötvanir
sínar á. Árangur rannsókna sinna geti þeir birt starfsbræðrum sínum,
^ar sé hin gagnrýnandi þekking fyrir hendi, þeir geti metið gildi árang-
Ursins, þeir geti metið það starf, sem þar liggur á bak við, þeir geti
teh>ð gilt eða hafnað eftir því sem við á, o. s. frv. Þetta er sjálfsagt
mikið rétt. En hér hættir vísindamönnunum sjálfum við öfgum, ekki síð-
Ur en okkur hinum ólærðu. Oft er árangur vísindanna þess eðlis, að
hann á beinlínis erindi til almennings, ekki aðeins sem almennur fróð-
,eiW handa þeim, er eftir honum sækjast, heldur einnig sem gagnleg
fr®ði. Með því ag ]ol<a s|g an 0f mihiö inni, viðhalda vísindamennirnir
hv> skilningsleysi eða jafnvel lítisvirðingu á starfi þeirra, sem svo mjög
er fíkjandi hjá alþýðu manna. En hitt er það, að það er ekki á allra
aer> að skrifa um vísindaleg efni fyrir almenning. Til þess þarf sérgáfu,
Sem vísindamönnum er ekki gefin alment. Það eru venjulega aðeins ör-
air menn með hverri þjóð, sem slíkri gáfu eru gæddir. Einn í þeirra
"okki
má hiklaust telja Árna Friðriksson, magister.