Eimreiðin - 01.10.1933, Page 104

454
RITSJÁ
EIMREIÐIN
Bók sú, er hér hér um ræÖir, fjallar um sníkjudýr þau, sem lifa á og
í manninum. Varla getur annað efni, sem okkur varöar meira beinlínis
en dýr þau, sem ýmist lifa af okkur, t. d. blóðinu, eða éta matinn, sem
við erum að melta handa sjálfum okkur. Okkur hættir við að Hta á þau
aðeins frá okkar eigin bæjardyrum séð, og þá ekki htfru auga. En það
er hægt að líta á þau jafnframt frá öðru sjónarmiði, og kemur þá margt
furðulegt í ljós.
Bókinni er skift f tvo aðalkafla: Útvortis sníkjudýr og innvortis sníkjudýr.
Seinni kaflinn um innvortis sníkjudýrin, er lengri miklu, enda er þar
um fjölbreyttara efni að ræða, og getur þar marga merkilega hluti. En
það finn ég að því, sem þar er tekið fyrir, að þó að þar sé um merki-
legan fróðleik að ræða, er margt af því fjarlægt okkur hér úti á hjara
heims, og lesandanum ekki alt af gerð nægilega grein fyrir hvað af því
er óþekt hér.
Stíll Árna Friðrikssonar er léttur og lipur, og virðist mér hann sýna
nokkuð hinn brennandi áhuga hans. Sumstaðar virðist svo sem hann gefi
sér varla tíma til að anda, því notar hann oft kommu þar sem aðrir
mundu setja punkt. Ekki kann ég við orðið „lífshlaup", sem hann notar
nokkrum sinnum. Að „umhverfa" er sjálfsagt rétt notað eins og hann
gerir (= umlykja, sbr. umhverfi), en algengust er þó önnur merking 1
því orði. Sama er að segja um orðið „viðnám“ (= viðtaka). Honum
virðist ekki sýnt um prófarkalestur, því að leiðinlegar prentvillur eru
víða í bókinni; þær eru að vísu allar meinlausar, en þær minna helzt á
„óþrif“ á myndarlegum manni.
Bókin „Mannætur" fjallar um efni, sem við kemur öllu fólki. Hún
á erindi til allra. Hún segir ekki annað frá starfssviði vísindanna en það,
sem þegar má telja staðreyndir, en hún gefur almenningi jafnframt
hugmynd um hvílíkt óhemju-starf liggur þar á bak við. Hún flytur engar
kenningar, en hvergi Iærist manni áþreifanlegar en þar hvert gildi hrein-
lætið hefur fyrir heilbrigðina. Bezta vörnin gegn flestum þessara „mann-
æta" er hreinlætið, og meira að segja örugg vörn gegn mörgum þeirra.
Á. Á.
C. 7. Caesar: BELLUM GALLICUM (Gallastríð), Páll Sveinsson
þýddi, Rvík 1933 (Bókadeild Menningarsjóðs).
Hér er komið á íslenzku latneskt rit, sem er gamall kunningi margra
skólagenginna manna, svo lengi sem það hefur verið notað við latínu-
kenslu, einkum þeirra er skamt voru á veg komnir. Caesar skrifaði sem
sé manna léttasta latínu, sem og títt er um beztu höfunda, því að þe'r
hugsa skýrast og eiga hægast með framsefningu I ljósu og einföldu form'-
— Útgáfa bókarinnar er mjög vönduð bæði að efni og útliti. Er bókm
öll rúmar 570 bls. og prentuð á vandaðan pappír. Auk formála er inn-
gangur um æfi Caesars og ritstörf, er nær aftur á bls. 56. Þá kemur
þýðingin sjálf með ítarlegum skýringum neðanmáls, er oftast taka yf'r
4.—3. part af hverri síðu. Aftast er kafli um herskipun Rómverja, tíma-
töl úr Gallastríðinu og æfi Caesars, nafnaskrá o. fl. Tvær brjóstmyndir af