Eimreiðin - 01.10.1933, Síða 106

456
RITSJÁ
eimreiðin
AÖalsöguhetjurnar eru tveir af sonum Þorleifs kolbíts á Nesi í Orkn-
eyjum, þeir Orímur, sem síðar kallast Skallagrímur, og Kolur, en Þor-
leif föður þeirra gerir höfundur ekki ver ættaðan en það, að hann lætur
hann vera son Ragnars konungs loðbrókar. Er Þorleifur maður frið-
samur og spakur að viti, eins og Njáll, en synirnir engu síður herskáir
en þeir Njálssynir voru. Á yngri árum sínum var Þorleifur í herferðum
með feður sínum, en undi ekki þeim starfa og gerðist bóndi; var þo
jafnan harðfengur og ótrauður ef á reyndi karlmensku hans, en hvers-
dagslega værukær. Ráðagerðamaður mikill, og framsýnn um flesta hluti.
Kona Þorleifs, en móðir þeirra bræðra, Signý að nafni, er svarkur mikill
og kaldráð. Erfir hún mjög fornan fjandskap við mág sinn, Ivar hinn
beinlausa, og eggjar jafnan sonu sína til hefnda, en þeir eru seinþreytlu'
til frændvíga. Að lokum er þó, sem örlögin reki þá bræður til funda
við Ivar; var atför sú meir ger af kappi en forsjá, og þótt þeim kolbíts-
sonum auðnist að bana föðurbróður sínum, láta þeir báðir lífið í þeirri
viðureign og förunautar þeirra allir, nema Qaukur á Kálfskinni, sá er
minst var verður þeirra allra. Er hann sá eini, sem Þorleifi og Signýu
kann frá tíðindum að segja. Qaukur er smá-bóndi í Orkneyjum, hálfgerÖ
handbendi Kols; minnir hann ail-mjög á Björn í Mörk og lífgar mikið
upp frásögnina, hvarvetna, þar sem hann kemur við. — Þeir Nesverjar
verða allir vel við dauða sínum, og þegar þeir eru höggnir, mæla þe>r
mörg hreystiyrði. Er Ijóst, að höfundurinn hefur í huga Jómsvíkingana,
þá er Hákon jarl hinn ríki lét drepa, eftir orrustuna á Hjörrungavogi-
I sögunni er einnig sagt frá haugbroti, hestaati, viðureign við drauga o3
afturgöngur, berserkjadrápi og myrkfælni Kols. Sagt er og frá dauða
Ragnars, í ormagarðinum, og kemur þá þýðing á þrem vísum úr Kráku-
málum.
Háttur frásagnarinnar er allur sniðinn eftir gullaldarritum Islendinga,
og vart mun hér minna af málsháttum og fornum spakmælum en í sjálfrj
Qrettissögu. Sögufrægum mönnum, svo sem Ragnari loðbrók, Haraldj
hárfagra, Rögnvaldi Mærajarli og fleirum, heldur höfundurinn í hæfileSrl
fjarlægð frá lesendunum, og reynir hann lítt til þess að varpa sínu eig>n
Ijósi yfir þá. Helzt mætti segja, að hann gerðist nærgöngull nokkuð ívarl
hinum beinlausa, en þó varla meira en nauðsyn rekur til.
Það munu ýmsir mæla, að Eric Linklater hafi flestum þeirra betur
tekist, sem skrifað hafa sögur og haft sér til fyrirmyndar íslenzk fornrih
og trauðla mun þar nokkur Breti standa honum jafnfætis, annar en E. R'
Eddison, sá er reit sögu Styrbjarnar Svíakappa og áður hefur verið um
getið í Eimreiðinni. St. St.
Gunnav Gunnarsson: JORD — Roman — Kmh 1933 (Gyldendal)-
Þetta er svo löng skáldsaga, að önnum kafinn maður staðnæmist hik-
andi og spyr sjálfan sig hvort tími sé til að fara yfir allar þessar stná
letruðu blaðsíður, hvort bókin sé þess verð, að hún sé lesin. Fólk hér
á landi hefur minni tíma til lesturs en það hafði fyrir mannsaldri, þesar