Eimreiðin - 01.04.1938, Page 116

236
RITSJA
EIMREIÐIN
Wtni um sérstakan uppruna og sérstakan þroskaferil. 4 tímum, l>e6ar
róinantíkin flæddi livarvetna yfir bókmentirnar, ræ'ður í þeim raunsæi,
sem á ekki sinn líka fyrr en á 19. öld. Þetta raunsæi stafar af því, a®
þær voru altaf nátengdar lifinu sjálfu, bygðar á raunverulegum atburð-
um og þróuðust meðal inanna, sem höfðu skilning á staðreyndum, hvort
sem hann hirtist í trúmensku visindamannsins i meðferð hinna inunn-
legu sagna eða hæfileika skáldsins til að skilja mannssálina. .4 tiinum,
þegar flökkuefni ryðja sér hvarvetna til rúms, gnæfa þær upp úr að
mestu leyti lansar við þess háttar. Á tímum, þegar algengt var, að eitt
skáldverk ]iægi af öðru, verður ekki lient á nema fáein dæmi um raun-
verulega efnistöku einnar sögu lijá annari.
íslendinga sögurnar eru einstæðar. Þær áttu rætur sinar í djúpi 'or'
tíðarinnar, en meiðurinn varð svo hár, að hann cr sýnilegur um ger"
vallan heim bókmentanna.“ —
Þýðingin er prýðilega af hendi levst og frágangur allur ágætur.
Jakob Júh. Snuíri.
Elinborg Lárusdóttir: GltÓÐUR. Rvik 1937 (Félíigsproiitsmiðjan). „Sögui
eftir þenuan liöfund komu út 1935 og vöktu athygli. „Ainía frá Heiðar-
lsoti", alllöng skáldsaga, kom út eftir sama höfmid árið 1936. Þetta er ÞV1
Jiriðja hók liöfundarins á l>rem árum. Þó að ein sagan í Jiessari hók, BlaU
skórnir, liafi eitt sinn verið flutt i útvarp áður en hún birtist á preiiti og
önnur, l'r dagbók húðarstúlkunnar, kæmi út í Eimreiðinni 1936, eru hinar
fimm í þessu safni allar nýjar af nálinni, en af þeim er siðasta sagan,
Gróður, lengst og líka veigamest. Er það góð lýsing á viðskiftum ungs
prests og gamals bónda, sem ekki sækir kirkju, en er þó í daglegri hreytm
sinni miklu nær fagnaðarerindinu en ýmsir áköfustu kirkjugöngumenn
sveitarinnar. Þar sein Teitur lióndi er, má kcnna lunderni og lífsskoðun
margra íslenzkra hænda.
Frú Elínhorg Lárusdóttir nýtur sin liezt Jiegar hún lýsir einrænum
mönnum og konum eða þá ohibogabörnum þjóðfélagsins. Oftast eru sögur
liennar með nokkrum Jmnga dapurleika og alvöru, þó að strengur gleú'
innar kveði við úr fjarlægð öðru hvoru, Jjvi trúin á sigur hins góða kemur
i veg fvrir vonleysi og hölsýni. En vel mætti skáldkonan eiga meira af
hinni hrcinu ósviknu kýmni til að krydda með þá andans rétti, er hun
her á borð. Sögunum hættir til að hera hlæ hver af annari og skorta
tilbreytni. Þær, sem hér birtast i „Gróðri", eru tæpast allar jafngóðar
og fyrsta bók liöfundarins, „Sögur", sem var ágætt bvrjandaverk. Eig1
að síður hafa þær allar eitthvert erindi áð flytja til göfgunar og umhugs-
unar lesendunum, og á skáldkonan þar saminerkt við marga heztu höf-
unda fyr og síðar, að hún lætur ekki neina sögu frá sér fara svo að hun
hafi ekki með lienni einlivern boðskap að flytja.
Ég vænti góðs af þessum höfundi, þvi það dylst ekki, að hann tekur
starf sitt alvarlega og ræðst í að kryfja ýms vandasöm sálfræðileg verk-
efni til mergjar. Þetta getur höf. tekist vel stundum. En hún ætti ekki