Eimreiðin - 01.01.1948, Síða 26

14
SKATTARNIR OG ÞJÓÐARBÚSKAPURINN EIMREIÐIN
aimast sjálfstæðan atvinnurekstur í þjóðfélaginu og lífsskilyrði
almennings að haldast.
Til þess að menn geti gert sér grein fyrir, hversu skattarnir
hafa vaxið í hlutfalli við gjöld ríkisins síðan 1940, birtist hér
yfirlit um rekstrargjöld ríkisins og skatta og tolla hvert ár. Þess
skal getið, að hér eru teknir með allir skattar og tollar, sem taldir
eru í fjárlögum, en aðaltekjurnar eru af verðtolli, vörumagns-
tolli og tekjuskatti.
Ár Rekstrargjöld ríkisins Skattar og tollar
1940 (ríkisreikn.) 20,6 millj.
1941 — 32,2 — 41,4 —
1942 — 76,1 — 73,9 —
1943 — 86,5 —
1944 — 124,2 — 85,7 —
1945 — 143,2 — 120,4 —
1946 (fjárlög) 88,5 —
1947 — 148,2 —
1948 (frv. fjárl.) 216,5 — 157,8 —
Tölur ársins 1947, sem rætt er um hér að framan, eru teknar
eftir bráðabirgðauppgjöri ríkissjóðs, og eru því ekki í samræmi
við þær tölur, sem yfirlitið sýnir og teknar eru eftir fjárlögunum.
Þeir, sem stjóma þjóðarbúinu, eru farnir að gera of þungar
kröfur á hendur skattþegnunum í landinu. Einstaklingsrekstur-
inn er dauðadæmdur vegna þess að hann verður fyrir mikið
þyngri húsifjum af sköttunum en félagsreksturinn. Þó á hinn
síðarnefndi erfitt uppdráttar, og stórrekstur getur ekki þrifizt
vegna skattanna, nema þá helzt ef um útgerð er að ræða.
Hin gífurlega aukning ríkisgjalda og skatta síðustu árin stafar
aðallega af þrennu: Af varfærnislausri fjármálastefnu Alþingis.
Af vaxandi verðþenslu í landinu. Og af því, hvernig af opinberri
liálfu hefur verið brugðizt við afleiðingum dýrtíðarinnar. Þegar
farið er inn á þá braut að greiða sjávarútveginum styrk úr ríkis-
sjóði, svo að hann geti starfað, jafnframt því að lialda dýrtíðinni
enn í skefjum með gífurlegum fjárframlögum, varð ekki hja
því komizt að taka upp stórum skeleggari stefnu í skattamálum.
Þetta hefur skapað nýtt viðhorf, sem valdið getur byltingu i
atvinnurekstri og fjármálum landsmanna, ef áfram er lialdið
á þeirri braut, sem nú hefur verið lagt inn á.