Eimreiðin - 01.01.1948, Síða 73

eimreiðin
AF BLÁUM BLÖÐUM
61
leg efni, að önnur vísindaleg starfsemi megi vel heita leikur;
alvaran sé þar, sem kjamorkurannsóknirnar eru. En þetta er þó
nvjög stórkostlegur misskilningur. Það, sem mest ríður á nú, er
aukin þekking í líffrœði, skilningur á sambandi líffræðinnar við
stjörnufræðina, fullkomnari heimsfræði, víðsýnni og djúpúðgari
lieimspcki. Og það er einmitt í þessum efnuin, sem hin nauð-
synlega hyrjun er orðin hér á Islandi. Alveg eins og spáð liefur
verið. Því að livað annað ætti að geta þýtt spáin um, að frá
Islandi muni koma það ljós, sem mannkynið þarfnast svo mjög,
að komast á rétta leið.
(Siðasta kafla þessa ávarps, sem flutt var 29. marz 1947, er hér sleppt).
Hjálpvænlegar bækur.
I.
Henri Bergson, f. 1859, hefur verið talinn einn mesti heim-
8Pekingur vorra tíma, og 1928 fékk hann rithöfundarverðlaun
Nobels. Frægasta bók hans er „L’Évolution créatrice“, sein 1932
liafði komið iit 39 sinnum. Síðasta bók lians, sem ég hygg þó að
telja niegi ennþá merkilegri, heitir „Les deux sources de la morale
de la religion“, og kom hún út 1932 í áttunda sinn. En lang-
Oierkilegastar þykja mér í þeirri bók lokasetningarnar (s. 343).
ær eru á þessa leið: „L’humanité gémit á demi écrasée sous le
P°ids des progrés qu’elle a faits. Elle ne sait pas assez que son
avenir dépend d’elle. A elle d’abord si elle veut continuer á vivre.
^ elle de se demander ensuite si elle veut vivre seulement, ou
fournir en autre l’effort necessaire pour que s’accomplisse, jusque
Sllr n°tre planéte réfractaire, la fonction essentielle de l’univers,
qui est machine á faire des dieux“.
^ íslenzku: „Mannkynið stynur liálfsligað, undir hyrði þeirra
Hamfara, sem það hefur sjálft skapað. Það veit ekki nógu vel,
það á framtíð sína undir sér sjálfu. Mannkynið verður að
raða það við sig sjálft, livort það vill aðeins halda áfram að vera til,
eða leggja sig enn fram svo sem nauðsynlegt er, til þess að full-
ll*egt geti orðið, jafnvel á þessari jarðstjörnu vorri, sem er lífinu