Eimreiðin - 01.04.1952, Qupperneq 54

□ SYNILEGA SAFNIÐ
eftir Stefan Zweig.
Á næstu stöð eftir Dresden kom roskinn niaður inn í klefann til
okkar, heilsaði kurteislega, og þegar liann leit á niig, kinkaði hann
kolli, eins og til gamals kunningja. í fyrstu kom ég lionum ekki fyrir
mig, en jafnskjótt og lumn nefndi nafn sitt, kannaðist ég við hann.
Hann var einn af mest metnu fornmunasölum í Berlín, og fyrir stríðið
hafði hann oft sýnt mér gamlar bækur og handrit, og ég hafði margt
af honum keypt. Við tókum tal saman um daginn og veginn. Allt í
einu sagði hann:
,,Ég verð að segja yður frá því, sem nýlega koin fyrir mig, ]>ví það
er vissulega hið furðulegasta, sem fyrir mig hefur borið á þrjátíu og
sjö árum sem Iistmunukuupmuður. Þér vitið sennilega, hvernig listmuna-
verzluninni er nú komið, þegar verðgildi peninganna er að gufa út í
loftið. Hinir nýríku hafa nýlega öðlazt áhuga fyrir gotneskum inadonn-
um, gömlum bókum, skurðmyndum og málverkum. Þeir eru alveg óseðj-
undi; maður verður að gætu vel að, annurs myndu þeir tæma húsið
með öllu. Þeir myndu kaupa linappunu úr skyrtunni yðar eða lampann
á skrifborðinu. Svo það verður æ örðugra að útvega nýjar vörur —
fyrirgefið, að ég skuli kulla þessa hluti, sem við teljum sígilda, aðeins
vörur, en þessi óhugnanlega manntegund fær jafnvel mig til að Iíta á
teikningu eftir Guercino einungis sem jafngildi svo og svo margra
dollara! Það er alveg gagnshiust að setja sig á móti græðgi þessa fólks,
sem svo er áfjátt að kaupa. Hérna um kvöldið var ég orðinn dauð-
þreyttur á því og hefði helzt viljað loka, því ég blygðaðist mín fyrir
að sjá í gömlu búðinni, sem faðir minn erfði eftir sinn föður, slíkt
vesældarrusl, að enginn skrankurl hefði kært sig um það í börurnar
sínar,
í þessum vandræðum kom mér í liug að líta í gegnum gömlu verzl-
unarbækurnar okkar, ef vera kynni, að ég fyndi þar nöfn einliverra
gamalla viðskiptavina, sem væru fáanlegir til að selja mér eitthvað aftm'
á hagstæðu verði. Slík skrá yfir gamla viðskiptavini er ætíð einskoiiar
grafreitur, einkum á þessum tímum, og árangurinn varð ekki niikiH-
Flestir fyrri viðskiptamenn okkar höfðu orðið að sjá af eignum sínuiw
á uppboðið fyrir Iöngu, eða vom dánir, og frá þeim fáu, sem eftir
voru, var lítils að vænta.
Þá rakst ég allt í einu á bréfabunka frá elzta viðskiptavini okkar,
sem ég var alveg búinn að gleyma, vegna þess, að frá því í byrjun