Eimreiðin - 01.09.1974, Síða 32

ÉIMREIÐlKi
upp á ágóðahlut, og eins gæti gefizt vel, að sveitarfélögin sæju
um útgerðina, a. m. k. hin minni, þar sem ekki verður komið
við samkeppni margra aðila.
Vegna byggðamálanna væri það verulegur kostur, að rikið
hefði í hendi sér dreifingu fiskiskipastólsins á útgerðarstaðina.
Byggðamálin eru að vísu frá frjálshyggjusjónarmiði mesta vand-
ræðabarn, en þó óhjákvæmileg staðreynd í íslenzkum stjórn-
málum, og' það er einföld og tiltölulega hreinleg aðferð til að
framkvæma byggðastefnu að færa fiskiskip frá einum stað lil
annars. Einkum væri þetta hugguleg aðferð, ef sveitarfélögin
sæju um útgerðina og nytu hluta af hagnaði hennar.
Þökk sé þoUnmóðum lesarci.
]Grein þessi er að stofni til fyrirlestur fluttur á fundi Uno ore 9. sept-
ember síðastliðinn. Markmið hennar er að vekja til umhugsunar um til-
tekið vandamál fremur en að leggja fram tilbúna lausn á því. Fyrirsögn-
ina ber þó að skoða með það í huga, að öllu gamni fylgir nokkur alvara.
í greininni geng ég eindregið út frá forsendum frjálshyggjunnar, enda
er það við hæfi, þegar ritað er í yfirlýst málgagn þeirrar stefnu. Ekki er
svo að skilja, að ég sé mikill frjálshyggjumaður sjálfur, a. m. k. ekki í
efnahagsmálum, enda fylgi ég stjórnmálaflokki, sem telur sig boða fé-
lagshyggju. En þótt ég meti þannig önnur sjónarmið meira, sé ég glöggt,
að frjálshyggjan hefur sitt gildi að vissu marki og rödd hennar þarf að
heyrast til að veita almannavaldinu hæfilegt aðhald. Þegar vandi kemur
upp og hrópað er á ríkisvaldið til hjálpar, þá spyr frjálshyggjan: Er þetta
á verksviði hins opinbera? Er vandamálið ekki hluti af drifkröftum fram-
faranna, sem óráðlegt er að fikta við? Hvaða aukaáhrif hafa hin um-
beðnu ríkisafskipti? Það er bæði hollt og nauðsynlegt, að slíkar spurn-
ingar séu bornar fram og glímt við þær, þótt svör frjálshyggjunnar séu
ekki alltaf hin endanlegu að mínu mati.
2Hin nauðsynlega meðalarðsemi fjármagns í markaðshagkerfi fer þann-
ig að öðru óbreyttu eftir því, hve ört þarf að fjárfesta til að halda fuliri
atvinnu og æskilegum hagvexti. Markaðsöflin megna ekki sjálfkrafa aS
ti'yggja hæfilega jafna og mikla fjárfestingu, heldur verður þar að koma
til hagstjóm af hálfu ríkisvaldsins. Frá vissu sjónarmiði má segja, að
þessi vanmáttur markaðsaflanna sé kjarninn í hagfræðibyltingunni, sem
kennd er við Keynes.