Ægir - 01.12.1980, Qupperneq 21

Afrakstur/nýlida
hafa þorskveiðar togara verið takmarkaðar undan-
farin 2-3 ár með svokölluðum skrapdögum, sér-
staklega að sumar og haustlagi, en á þeim tíma
stunda togararnir þær slóðir, þar sem 4-7 ára
þorskur heldur mest til. Að þessum aðgerðum upp-
töldum, má ekki gleyma þvi mikilvægasta, þegar
Bretar og Þjóðverjar hurfu af miðunum á árunum
1976 og 1977, eftir mörg hundruð ára samfelldar
veiðar hér við land.
Þessi upptalning sýnir, að gripið hefur verið til
mjög mismunandi friðunaraðgerða á undanförn-
um árum og á þessu stigi er ekki unnt að gera grein
fyrir áhrifum hverrar fyrir sig á þorskstofninn eða
fiskstofnana almennt enda flókið mál, en hins
vegar er hægt að gera sér nokkurn veginn grein
fyrir heildarmyndinni, þ.e. heildarsóknarbreyting-
unni, þó segja megi að skammt sé um liðið og ekki
öll kurl komin til grafar í þeim efnum.
Það hefur komið fram í skýrslum Hafrann-
sóknastofnunarinnar undanfarin ár, um ástand
nytjastofna á íslandsmiðum og aflahorfur, að
fjöldi þeirra fiska sem eru 3 og 4 ára að aldri í veið-
inni hefur minnkað verulega síðastliðin ár eða eftir
að áðurgreindar friðunaraðgerðir komu til fram-
kvæmda. Þessi minnkun á 3 og 4 ára fiski í lönd-
uðum afla gæti þýtt annað hvort það, að klak hafi
misfarist eða hér sé um áhrif friðunar að ræða.
Niðurstöður seiðarannsókna og ungfiskarann-
sókna benda aftur á móti til þess að klak hafi ekki
brugðist að undanförnu — flestir árgangar eru að
minnsta kosti meðalárgangar, sumir jafnvel stórir
eins og 1976 árgangurinn — þrátt fyrir lægð í
hrygningarstofni. Það verður því að gera ráð fyrir,
að minnkandi hlutdeild smáfisks í afla megi rekja
til friðunaraðgerða.
Ég ætla hér að gera grein fyrir hvaða áhrif þess-
ar verndar- og sóknartakmarkandi aðgerðir hafa
haft til betri nýtingar þorsks og ýsustofnsins að svo
miklu leyti sem það er unnt. í skemmstu máli eru
niðurstöður þessar: Ef borin er saman meðalsókn í
ÆGIR — 637