Ægir - 01.12.1980, Page 24

Þegar fiskurinn er orðinn 4 ára fer hann að veið-
ast. Við það að friða ungfiskinn eru í stofninum
hvorki meira né minna en 512 4 ára fiskar. Þyngd
aflans er 293,5 kg. Veiðar halda svo áfram á þess-
um árgangi, svo lengi sem hans gætir í veiðinni.
Vegna stækkunar möskvans gefa þessir 1000 fiskar
í stofninum 641,1 kg. af sér og er afraksturinn i
þessu tilviki því 0,64 kg/nýliða. Þetta gildi 0,64 kg
er aðeins einn punktur á línuriti eins og sýnt er á 1.
mynd og fæst þetta gildi við ákveðna sókn (40%
fiskveiðidánartölu). Með því að endurtaka svona
útreikninga við mismunandi mikla sókn fæst fram
ferill, sem lýsir sambandinu milli sóknar og af-
raksturs nýliða fyrir ákveðna möskvastærð.
Útreikningar sýna, að hámarksafrakstur 3 ára
nýliða hefði aukist úr 1,68 kg í 1,93 kg. Ef þessar
tölur eru margfaldaðar með meðalstærð 3 ára
þorskárgangs þá fæst úr þeirri tölu varanlegur há-
marksafrakstur stofnsins, einnig nefndur jafnstöðu-
afli.
Friðun smáþorsks hefur því leitt til þess að há-
marksafrakstur stofnsins hefur aukizt um 55 þús-
und tonn á ári. Hins vegar hefur þessi hámarksaf-
rakstur aldrei náðst þar sem sóknin er alltof mikil,
sérstaklega í eldri fisk. Með frekari minnkun
sóknar mun afraksturinn aukast nokkuð (há-
marksafrakstur stofnsins er talinn 450 þús. tonn á
ári) en aðalávinningur sóknarminnkmarinnar er
arðbærari veiðar þar sem afli á sóknareiningu
geti vaxið enn talsvert.
Á svipaðan hátt og reiknaður er afrakstur stofns
á nýliða, er unnt að reikna út stofnstærð á nýliða,
hrygningarstofn á nýliða o.s.frv. Sambandið milli
sóknar og stærðar hrygningarstofns á nýliða er
sýnt á 2. mynd. Friðun smáþorsks hefur og tals-
verða þýðingu við uppbyggingu hrygningarstofns-
ins. Þannig stefndi smáfiskadrápið hrygningar-
stofninum niður i 170 þús. tonna meðalstærð en
við núverandi sóknarmynstur mun meðalstærð
hrygningarstofnsins verða 315 þús. tonn. Ef sókn-
640 — ÆGIR