Ægir - 01.12.1989, Blaðsíða 15

12/89
ÆGIR
631
þáttum sem við verðum að leggja
áherslu á, í víðræðum við aðila
eins og Evrópubandalagið, hvort
sem það á sér stað í hópi Efta-
þjóðanna eða í tvíhliða viðræð-
um.
Grundvallarhugsjónin bak við
aukið samstarf þjóða byggist fyrst
og fremst á þeirri hugmyndafræði,
að með fullu frelsi á samskiptum
þjóða í viðskiptum með vörur,
þjónustu og fjármagn, ásamt flutn-
ingum á fólki, muni með tíð og
tíma leiða til þess að hver þjóð,
hvert land og hvert svæði, sérhæfi
sig á því sviði, sem því er hag-
kvæmast að starfa á, á hverjum
tíma. Hugmyndafræðin um eðli-
lega verkaskiptingu þjóða er ekki
ný af nálinni og það er sú grund-
vallarhugsun sem liggur að baki
þeirri þróun sem á sér stað innan
Evrópubandalagsins og er drifkraft-
urinn í viðræðum Efta-landanna
við Evrópubandalagið.
Nær frelsiö eingöngu
til ibnaðarvara?
Við verðum hins vegar að gera
okkur grein fyrir því, að í þeirri
umræðu sem nú á sér stað er fyrst
og fremst verið að tala um frelsi í
viðskiptum með iðnaðarvörur.
Þessi grundvallarstaðreynd er sá
blákaldi veruleiki sem við verðum
að horfast í augu við. Evrópu-
bandalagið vill að í þeim við-
ræðum sem nú hafa átt sér stað,
verði landbúnaðarvörur og sjávar-
afurðir undanskildar og um þær
verði samið sérstaklega.
Islendingar náðu mjög merkum
áfanga í mars s.l., þegar Efta-þjóð-
irnar féllust á þau sjónarmið, að
viðskipti með sjávarafurðir skyldu
vera frjáls milli Efta-landanna. Það
er þó rétt að minna á það að frum-
forsenda frelsis í viðskiptum milli
þjóða, er ekki aðeins niðurfelling
á tollum og viðskiptahindrunum,
heldur einnig að aflagðir verði
allir opinberir styrkir til einstakra
atvinnugreina. Þó við höfum hér
unnið veigamikinn sigur í hug-
myndafræðilegri baráttu okkar, er
ég ekki farinn að sjá ennþá
hvernig þessi fríverslun verður
framkvæmd, þegar litið er til
núverandi styrkjakerfis í sjávarút-
vegi Norðmanna, og reyndar sjáv-
arútvegi annarra Efta- þjóða. Efta-
þjóðirnar hafa sett fram þá skoðun
í viðræðum sínum við Evrópu-
bandalagið að viðskipti með sjáv-
arafurðir skuli vera fjáls. Evrópu-
bandalagið hefur svarað því til að
það sé ekki reiðubúið til að breyta
sameiginlegri sjávarútvegsstefnu
sinni. Þeir hafa á þann hátt undir-
strikað, að þó þeir séu reiðubúnir í
viðræður við Efta-löndin. og
reyndar við aðrar þjóðir um aukna
fríverslun með iðnaðarvörur, ætli
þeir að viðhalda þeim tollamúrum
sem umlykja Evrópubandalagið
og styrkjakerfinu á sviði landbún-
aðar- og sjávarútvegsmála og
aðskilja umræðuna um þessa
málaflokka í sérstökum viðræð-
um. Þetta er sá raunveruleiki sem
við okkur blasir og jafnframt þær
hindranir sem ryðja verður úr
vegi.
Sérstaða íslendinga
Hin sameiginlega sjávarútvegs-
stefna Evrópubandalagsins virkar í
reynd eins og hin sameiginlega
landbúnaðarstefna bandalagsins
þar sem bandalagið er girt með
tollamúrum til að hindra sam-
keppni utan frá og er hún notuð
sem tæki til þess að beina miklum
styrkjum til sjávarútvegs innan
bandalagsins. í umræðunni við
Evrópubandalagið um landbún-
aðar- og sjávarútvegsmál hefur
komið fram að ekki gilda sömu
rök og í viðskiptum með aðrar
vörur. Þessi stefnumörkun EB er í
reynd meginástæðan fyrir erfið-
leikum íslendinga, að aðlaga sig
enn frekar auknu samstarfi Evrópu-
þjóða. Það er nauðsynlegt að
draga fram þessa sérstöðu íslend-
inga í þeirri miklu umræðu sem
mun fara fram á næstu vikum og
mánuðum um aukið frelsi á öllum
sviðum. Okkur er mikilvægt að
gera okkur grein fyrir hinum mikla
áherslumun milli íslendinga og
Evrópubandalagsins í þeim við-
ræðum, - það er að Evrópubanda-
lagið er ekki, og vill ekki, ræða
um sjávarafurðir þegar rætt er um
frelsin fjögur, þ.e. frelsi í við-
skiptum með iðnaðarvörur, fjár-