Ægir - 01.12.1989, Blaðsíða 37

12/89
ÆGIR
653
>
Mismunandi er tekiö á kvóta-
málum eftir löndum.
haldsreglum þeirra segir að færa
skuli keyptan at'lakvóta og veiði-
rétt til eignar á kostnaðarverði í
efnahagsreikningi og að kvótinn
skuli ekki afskrifaður. í skýringum
með ársreikningum er greint frá
meðferð kvótamála hjá eigendum
kvóta.
Við gætum spurt sjálfa okkur að
því hvort þörf sé á að binda kvóta-
kaupin og kvótann við skip, eins
og nú er gert ráð fyrir, þar sem að
ætla má, ef frumvarpsdrögin um
fiskveiðistjórnun ná fram að
ganga, að framsal á kvóta verði að
mestu frjálst. Spurningin er hvort
ekki næðist betri nýting á
fiskveiðiflotanum ef framsal kvóta
væri algerlega frjálst og hver sem
er mætti eiga og ráðstafa kvóta, þó
væntanlega með takmörkunum er
varða erlenda aðila.
Bókhaldsleg medferð
Meðferð á kvótakaupum í þók-
haldi undanfarin ár hafa verið
með ýmsum hætti. Ekki eru í raun
nema 1-2 ár síðan aðilar fóru að
kaupa sér framtíðarkvótaréttindi.
Þar sem við höfum haft vitneskju
um eru keypt kvótaréttindi innan
árs alfarið færð til gjalda á kaup-
ári. Keyptur réttur er dreifist á 2-3
ár hefur verið færður til gjalda eins
og hann hefur verið notaður. Hér
getur t.d. verið um að ræða kvóta
sem að hluta má færa á milli ára.
Einnig geta viðskipti verið þannig
að einn aðili kaupir kvóta af
öðrum t.d. útgerðaraðila sem er
með bát í slipp til langs tíma. Þessi
aðili getur síðan ekki veitt nema
hluta kvótans og framselur mis-
munin þriðja aðila og gerir samn-
ing um að fá hann endurgreiddan
í samskonar réttindum á næsta ári.
Eins og margoft hefur verið
tekið fram er vandamálið varðandi
meðferð framtíðarkvótans það
sem á okkur bókurunum brennur.
Svo margvísleg tilvik eiga sér stað
í kaupum og sölu á framtíðarkvóta
að erfitt er að setja fram eina
ákveðna bókhaldsreglu sem nær
yfir öll tilvik. Að lokum viljum við
rekja nokkur raunhæf dæmi sem
vakið hafa upp spurningar um
meðferð þessara mála í bókhaldi.
Dæmi 1:
Skip er keypt á eitt hundrað
milljónir. Vátryggingarverð 75
millj. Skipi þessu er lagt og fyrir-
hugað að selja það til útlanda þar
sem ætla má að fáist fyrir það um
30 millj.
í þókhaldi fyrirtækisins var
skipið bókfært á 30 millj. Mis-
munurinn á 100 millj. og 30 millj.
var færður til eignar sem fiskveiði-
réttindi og afskrifaður 20% eða á
fimm árum. Mismunur sem kynni
að myndast á söluverði erlendis
og bókfærðu verði verður færóur
til gjalda eða tekna sem sölutap
eða hagnaður.
Dæmi 2:
Nýstofnað útgerðarfélag með
30 millj.kr. hlutafé kaupir 220 tn
bát ásamt kvótaréttindum á kr.
120 millj. Vátryggingarverð skips-
ins er 90 millj. Skipið ferst. Bætur
vegna skipaskaðans eru 90 millj.,
sem fara í að greiða áhvílandi
skuldir. Útgerðin kaupir sambæri-
legt skip án kvóta á 65 millj. Kr.
30 millj. er sölutap og gjaldfærist í
bókhaldi. Samkvæmt þessu hefði
eigið fé rýrnað um 30 millj. Spurn-
ing er hvort réttara væri að færa
kr. 30 millj. sem kvótakaup,
þannig rýrnar eigið fé ekki og
kvótinn færist að sjálfsögðu yfir á
nýja skipið.
Dæmi 3:
Skip A keypt á 20 millj. með
aflakvóta. Annað skip (B) keypt á
5 millj. án aflakvóta. Aflakvóti
færður af skipi A yfir á skip B. Skip
A úrelt og fengnar bætur kr. 2
millj. í bókhaldi félagsins var mis-
munurinn á kaupverði og úreld-
ingarverði kr. 18 millj. færður á
skip B og afskrifaður með skipinu
með 8% afskrift á ári.
Dæmi 4:
Skip ásamt aflakvóta keypt á 10
millj. Skipið úrelt, kvóti færður á
annað skip. Aflakvóti afskrifaður á
2 árum eða eins og kveðið er á í
gildandi lögum um fiskveiðistjórn-
un.
Höfundar eru löggiltir endurskoðendur.
Tilkynning frá Beitunefnd
Beitunefnd hefur ákveðið verð á beitusíld, frystri á
haustvertíð 1989. Verðið er miðað við að beitan sé
fryst í öskjum og afhent á bíl eða við skipshlið.
Verð, fryst síld, hvert kg kr. 27,50.
Reykjavík, 18. des. 1989.
BEITUNEFND