Ægir - 01.02.1990, Side 23

2/90
ÆGIR
75
Einnig er mikilvægt að færibönd
ker séu hönnuð þannig að lítil
hætta sé á að fiskur fari niður
á þilfar.
Rétt og vönduð blóðgun er
einnig grundvallaratriði, það
kernur niður á nýtingunni um leið
°g einhverju er ábótavant þar.
Vfirvigt er einnig mjög mikið
atriði og raunar engu minna en
nýtingin. Það kemur eins út í
sambandi við afkomu skipanna,
laun sjómanna og útreikning á
kvóta hvort að fisk er hent í sjóinn
eða hvort kaupandinn fær hann
ókeypis. Það er þó hugsanlegt að
yfirvigt komi að einhverju leyti
fram í mismuni á verði.
Áhrif nýtingar á afkomu
Þegar fiskveiðum er stjórnað
með kvótakerfi eins og nú er
háttað hlýtur það ávallt að vera
markmiðið að ná kvótanum með
sem mestum hagnaði. Það er á sem
stystum tíma til að minnka útgerð-
arkostnaðinn og einnig til að
hækka hásetahlutinn.
Það eru þrjár leiðir að þessu;
1. Auka veiði á úthaldsdag.
2. Bæta nýtingu.
3. Vinna dýrari afurðir.
Nú er það svo að þessar þrjár
leiðir stangast að einhverju leyti á
þar sem aukin veiði þrýstir á meiri
afköst heldur en mannskapurinn
ræður við og því minnkar nýtingin
og/eða unnið er í ódýrari pakkn-
ingar.
Á mynd 3 koma fram áhrif mis-
munandi nýtingar á aflaverðmæti
á sólarhring miðað við mismun-
andi afköst. Það er hins vegar svo
að aukin nýting kemur upp að
vissu marki ekki niður á afköstum
og þau geta jafnvel aukist, þar sem
aukin nýting kemur oft til vegna
færri handtaka. Þetta er oftar en
ekki spurning um þjálfun og
umhirðu fiskvinnsluvélanna. Hnífs-
brögðin eru nú yfirleitt jafn mörg
hvort sem mikið eða lítið er skorið
frá og oftast færri eftir því sem
minna er skorið.
Ef togari hefur 2000 tonna þorsk-
kvóta og afurðirnar skiptast í 20%
roðlaust og beinlaust, 40% roð-
laust með beinum og 40% með
roði og beinum, jafngildir það 836
tonna kvóta af flökum miðað við
stuðla síðasta árs, sjá mynd 4. Ef
þessi togari yki nýtinguna um 1%,
úr 40% í 41% þá þarf hann að
veiða 51 tonn minna af slægðum
fiski eða 60 tonn af óslægðum, sjá
mynd 5. Þetta samsvarar tæpum 5
úthaldsdögum fyrir togarann miðað
við 12.8 tonn á úthaldsdag sem var
meðaltal árið 1988. Þessi tala getur
verið mun hærri í einstaka tilvikum.
Mynd 4.
Afli bak við 2000 t. kvóta
2000 tonna kvóti miðaður við 41.8% meðalstuðul
fydr allar pakkningar.
Mynd 5.
Áhrif 1 % aukningar í nýtingu
aflaminnkun m. v. 2000 t. kvóta
_ tonn
70 |---
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
% nýting