Tímarit lögfræðinga - 01.01.1954, Blaðsíða 29

búning lagafrumvarpa og veitt þinginu aðstoð við laga-
smíð. Ég er ekki í vafa um, að mikil bót gæti að orðið,
hvor leiðin sem yrði valin. Ég fyrir mitt leyti hallast að
lagaráðinu. Það hefur þótt reynast vel í Svíþjóð.1) Það
vill nú líka svo vel til, að hér er í lögum heimild til að
setja á fót sérstaka laganefnd. Sú heimild er í 1. nr. 48/
1929, er heita 1. um laganefnd. Forsætisráðherra er veitt
þar heimild til að skipa þriggja manna laganefnd. Skulu
tveir nefndarmanna a. m. k. hafa lokið embættisprófi í
lögfræði. Samkvæmt 2. gi\ laganna skal laganefnd vera
ríkisstjórninni, alþingismönnum, þingnefndum og milli-
þinganefndum til aðstoðar um samningu lagafrumvarpa,
samræmd laga og annan undirbúning löggjafarmála. Þessi
heimild til að skipa laganefnd hefur aldrei verið notuð, og
má það merkilegt heita.
Um þingræðisregluna eru skiptar skoðanir, svo sem
kunnugt er. Færa má fram ýmis rök með henni og á móti.
Slík rök og gagnrök skulu hér eigi rakin. Ég fyrir mitt
leyti tel hæpið að hverfa frá þingræðisreglunni sem megin-
stefnu. Samvinna milli alþingis og ríkisstjórnar — á
milli löggjafaraðilans og framkvæmdaraðilans — er nauð-
synleg, og vald alþingis styðst hér við söguleg rök. Hitt
er annað mál, að um þingræðisskipulagið má sjálfsagt setja
fastari og að einhverju leyti skynsamlegri reglur en nú
gilda. Raddir hafa m. a. heyrzt um það, að þingeftirlitið
með stjórnarframkvæmdum þyrfti að verða raunhæfara
en nú er. Þingleg ábyrgð ráðherra er ekki fullnægjandi,
því að á hana reynir ekki, nema í sambandi við hin stærri
pólitísku deilumál. Hins vegar veitir hún lítið aðhald um
einstakar stjórnarathafnir. Á refsiábyrgð ráðherra reynir
því síður.
Prófessor Alf Ross, við Kaupmannahafnarháskóla, hefur
í bók sinni: „Hvorfor Demokrati?" gert það að tillögu
sinni, að setja skyldi á stofn sérstaka fasta þingnefnd fyrir
1) Sbr. t. d. G. Thulin i N.A.T. 1925, bls. 274.
23