Tímarit lögfræðinga - 01.01.1954, Blaðsíða 36

kvæma þau, hafa að vísu með menn að gera, en þó hefur
það ekki alltaf verið svo, sbr. það er menn áður dæmdu og
refsuðu dauðum hlutum og dýrum.
Læknisfræðilega eru glæpirnir aftur á móti aðeins ein-
lcenni um sálarástand manns, eins og hvert annað fram-
ferði hans, án tillits til hegningarlaganna eða annarra laga.
Eins og öll önnur læknisfræðileg einkenni eru þeir árangur
af samverkunum einstaklingsins og umhverfisins, af gagn-
kvæmum áhrifum þess á hann og hans á það.
Læknirinn tekur þá, eins og hvert annað fyrirbrigði, er
hann hefur með að gera:
1. Safnar saman einstökum staðreyndum.
2. Leitast síðan við að skýra orsakasamband þeirra, skv.
i almennum lögmálum fræðigreina sinna, m. ö. o. hann
reynir að finna orsakasamband á milli vissra mannlegra
eiginleika og vissra atriða úr umhverfi mannsins og
hins glæpsamlega afbrots.
3. Þá sér læknirinn máske og einhver ráð til þess að fara
þannig með „sjúklinginn", að honum verði minna hætt
við að gerast á ný sekur í hinu sama.
Þó að ég segi sjúklinginn, þá meinti ég það auðvitað í
gæsalöppum, því að engan veginn er víst, að endilega þurfi
að vera um að ræða sjúkling í þessa orðs þrengstu og venju-
legustu merkingu. Þóað glæpsemi sé félagslegt hugtak fyrst
og fremst þá útilokar það ekki, að beitt verði líffræðilegum
hugsunarhætti gagnvart þeim atriðum hjá einstakling og
umhverfi, sem telja verður orsök glæpamennskunnar. Það
má segja alveg svipað um geðveiki og alls konar geðveilur,
það eru að vissu leyti félagsleg hugtök, en það hefur engan
veginn útilokað, að líffræðilegum hugsunarhætti væri beitt,
og það oft með góðum árangri, við atriði hjá einstaklingum
og umhverfinu, sem talin verða orsök geðveikinnar.
Það er því ekki að undra, þó að menn frá alda öðli hafi
þótzt sjá samband milli glæpsemi og geðveiki. Mennirnir
geta verið frá æsku, eða fyrir síðar tilkomin áföll, van-
þroska eða misþroska almennt eða á sviði tilfinningalífs
30