Tímarit lögfræðinga - 01.07.1974, Side 36

fram yfir hina úreltu meginreglu um ótakmarkað frelsi til fiskveiða
á hafinu utan þröngrar landhelgi. Þeir eru hins vegar margir, sem
telja, að slíkt takmarkað kerfi forgangsréttinda sé ekki þess megnugt
að tryggja sanngjarna hlutdeild strandríkisins í heildaraflanum og
skynsamlega stjórnun fiskveiða, fremur en kennisetningin um fullt
frelsi til fiskveiða á velmektardögum sínum. Þjóðréttarleg viðurkenn-
ing á lögsögu strandríkisins yfir allvíðáttumiklu svæði fyrir utan
landhelgi þess mundi tvímælalaust betur til þess fallin að leysa vanda
sanngjarnrar skiptingar aflans og verndunar fiskistofnanna, og jafn-
framt vera mjög í hag þeim mörgu þróunarríkjum, sem enn hafa ekki
byggt upp sjávarútveg sinn, nema að mjög takmörkuðu leyti.
1 þessu sambandi vakna tvær spurningar, sem krefjast svars. Hin
fyrri er, hvers vegna það er talið æskilegt, að alþjóðleg viðurkenning
fáist á slíkum rétti standríkisins, og í öðru lagi, hvers eðlis sá réttur
eigi að vera.
Það ástand, sem í dag ríkir í fiskveiðum veraldar, er sterkasta rök-
semdin, sem mælir með því að veita strandríkinu lögsögu yfir fiski-
miðunum utan landhelgi þess. Vera má, að unnt sé að auka heildar-
aflamagnið, sem nú er nálægt 60 miljón tonnum, upp í 100 miljón tonn,
en það verður aðeins gert með því að nýta nýjar fiskitegundir, sem
hafa ekki fram að þessu verið taldar hæf neyzluvara. Heildarafla-
magnið er því í rauninni mjög takmarkað, en það er þó mikilvægasta
fæðuforðabúrið í veröld, þar sem mannfjöldinn tvöfaldast á hverjum
30 árum og mun sennilega hafa náð 7 billjónum árið 2000. Að því er
varðar hinar hefðbundnu fiskitegundir, þá eru flestar þeirra þegar
Gunnar G. Schram varð cand. jur. 1956 og
eftir framhaldsnám í Heidelberg og Cambridge
lauk hann doktorsprófi 1961. Hann var ritstjóri
Vísis 1961—1966, en réðst þá í utanríkisþjón-
ustuna og hefur starfað þar síðan, nema 1970
—1971, er hann var lektor við lagadeild Há-
skólans. Hann hefur verið varafastafulltrúi Is-
lands hjá S.Þ. síðan 1971, en mun innan
skamms snúa heim og taka við störfum skrif-
stofustjóra í forsætisráðuneytinu. — Erindi
það, sem hér birtist, var flutt á ráðstefnu, sem
Law of the Sea Institute, Rhode Island, hélt 14.
—17. janúar s.l. á Bermúdaeyjum um „Pro-
blems of Fishery Jurisdiction and Enforcement:
The Case of the North Atlantic Region".
30