Tímarit lögfræðinga - 01.12.1977, Blaðsíða 24

„öðrum atvikum.“ Meginmunurinn á íslenskum rétti og hinum nýju
norrænu reglum er því sá, að hér á landi skortir ákvæði, sem tekur til
allra launþéga.
5.8. Lækkun skaðabóta fyrir tjón á líkama o.fl.
Svo sem greint er í 3.9. hér að framan er í 3-8 gr. norsku skbl. lækk-
unarákvæði, er tekur sérstaklega til ábyrgðar, sem fallið getur á menn,
er valdið hafa slysi eða annars konar tjóni, sem ræðir um í 3. kafla lag-
anna. Ekkert samsvarandi lækkunarákvæði er til í íslenskum rétti. Þó
skal minnt á, að 264. gr. hégningarlaga, sem er aðalheimild íslenskra
laga um bætur fyrir líkamstjón og tjón vegna refsiverðra meingerða
gegn persónu, friði og ærii, er orðuð sem heimildarákvæði. Geta dóm-
stólar því að forminu til tekið tillit til sérstakra sanngirnissjónarmiða
við ákvörðun bóta fyrir slíkt tjón. Ekki verður þó séð, að íslenskir
dómstólar hafi beitt 264. gr. þannig við mat á miskabótum vegna lík-
amstjóns. Má fullyrða, að íslenskir lögfræðingar líti yfirleitt á 264. gr.
hegningarlaga sem almennt ákvæði um miskabætur (og bætur fyrir
fjártjón vegna dauðaslysa), er dæmdar verði, ef almenn skilyrði skaða-
bótaskyldu eru fyrir hendi, án þess að sérstakt sanngirnismat komist
að.
5.9. Almenn heimild til lækkunar skaðabóta
1 sænsku skaðabótalögunum, en ekki þeim norsku eða finnsku,
er almenn heimild til að lækka skaðabætur eftir sanngirnismati, sjá
það sem segir um 6:2 SkL í 4.8. hér að framan. Slík heimild er ekki
til í íslenskum rétti.
5.10. Eigin sök tjónþola
1 norsku skbl. eru engin ákvæði um eigin sök tjónþola. Hins vegar
eru í sænsku lögunum sérstakar reglur um það atriði. Ákvæði 6:1 SkL
um eigin sök þess sem tjón bíður eru í verulegum atriðum frábrugðin
íslenskum reglum.
Um allar tegundir tjóns gildir sú regla eftir 3. mgr. 6:1 SkL, að
við skiptingu ábyrðar skuli ekki einungis taka tillit til sakar beggja
aðila heldur einnig til sanngirnissjónarmiða. T.d. má taka tillit til þess,
hvort tjónþoli hefur mikla þörf fyrir skaðabætur. Sambærileg laga-
regla er ekki til hér á landi.
Reglur 1. mgr. 6:1 SkL um skiptingu bótaábyrgðar, þegar tjón
hlýst af slysi á mönnum, eru mjög ólíkar gildandi rétti íslenskum.
Dánarbætur verða ekki lækkaðar vegna eigin sakar hins látna, nema
186