Tímarit lögfræðinga - 01.03.1979, Blaðsíða 53

Hæstaréttar Kaliforníu. Nýlega skipaði hann þrjá hæstaréttardómara, en alls
eru dómarar sjö. Hefur veiting a.m.k. tveggja dómaraembættanna sætt mikilli
gagnrýni. Einkum hefur verið dregið í efa, að hinn nýskipaði forseti réttarins,
Rose Elizabeth Bird, sé hæfur til að gegna stöðu hæstaréttardómara. Margir
lögfræðingar telja hana hafa svo litla starfsreynslu, að hún valdi ekki embætt-
inu. Skipun hennar og hinna tveggja annarra dómara þurfti staðfestingu í al-
mennum kosningum. Náði Rose Bird naumlega kosningu. Hlaut hún rúmlega
3 millj. atkvæða, en liðlega 2,8 millj. kjósenda vildu hafna henni. Um mótfram-
bjóðanda er samkvæmt eðli málsins ekki að ræða.
Það mun vera einsdæmi í þessu ríki, að kjósendur greiði í nokkrum mæli
atkvæði gegn þeim dómurum, sem ríkisstjóri hefur skipað. í þetta sinn var
haldið uppi harðvítugum áróðri með og móti Rose Bird. Að mínum dómi var
áróður af beggja hálfu fjarri því að vera málefnalegur. Ýmislegt, sem haldið
var á loft í þessari baráttu, styrkir þá skoðun mína, að óæskilegt sé, að hinn
almenni kjósandi hafi bein áhrif á, hverjir sitji í dómaraembættum. Hitt er
annað mál, að hér í lagadeildinni hefur komið fram alvarleg gagnrýni á vinnu-
brögð Hæstaréttar Kaliforníu í allmörgum málum, sem dæmd hafa verið eftir
að hin miklu mannaskipti urðu í réttinum.
Meðal lagakennara hér gætir einnig allmikillar óánægju með afskiptaleysi
ríkisþingsins (það situr í höfuðborginni Sacramento) af ýmsum málum. Telja
þeir réttarástand á ýmsum sviðum óviðunandi og að ekki sé unnt að ætlast
til að dómstólar geti einir komið fram endurbótum. Þessi afstaða til löggjafar-
þinga er ekki óþekkt á íslandi og víðar, en mér sýnist þó Bandaríkjamenn
vera furðu langt á eftir Norðurlandamönnum á ýmsum sviðum réttarins. Má
fullyrða, að bæði þing hinna einstöku ríkja og sambandsþingið í Washington
þyrftu að gera stórátak til endurbóta á réttarreglum, ekki síst á sviði einka-
réttar.
í nóvember 1978.
Arnljótur Björnsson.
47