Tímarit lögfræðinga - 01.08.1987, Side 21

aðilar geta takmarkað ábyrgð sína, getur skipt máli á hvorri reglunni
er byggt.8
4. KRÖFUR, SEM RÉTTUR TIL AÐ TAKMARKA ÁBYRGÐ
NÆR EKKI TIL
I 175. gr. sigll. eru taldar kröfur, sem réttur til að takmarka ábyrgð
nær ekki til, enda þótt þær rúmist innan gildissviðs 174. gr. Verða þær
nú taldar upp.
(1) Krafa um „björgunarlaun, framlag til sameiginlegs sjótjóns eða
endurgjalds samkvæmt samningi vegna úrræða sem greind eru í 4., 5.
eða 6. tl. 1. mgr. 174. gr.,“ 1. tl. 175. gr.
Eftir 1. tl. 175. gr. er ábyrgð á kröfum um björgunarlaun og kröfum
um framlag til sameiginlegs sjótjóns ótakmörkuð. Var svo einnig í gild-
istíð sigll. 1963. Kröfur samkvæmt samningi um endurgjald fyrir skyld
úrræði, sbr. 4.-6. tl. 174. gr., eru einnig undanþegnar reglum um tak-
markaða ábyrgð með 1. tl. 175. gr.
(2) Krafa vegna „tjóns eða útgjalda af því tagi sem nefnt er í al-
þjóðasamningi frá 29. nóvember 1969, um einkaréttarlega ábyrgð vegna
tjóns af völdum olíumengunar, sbr. 1. nr. 14/1979,“ 2. tl. 175. gr.9
Samningur þessi (olíumengunarsamningurinn) varðar bótaábyrgð
vegna tjóns af völdum olíumengunar frá skipi, sem flytur umbúðalausa
olíu sem farm. Samningurinn tekur einvörðungu til mengunartjóns,
sem hlýst innan landsvæðis eða landhelgi samningsríkis og til ráðstaf-
ana til að afstýra eða draga úr slíku tjóni, sbr. 2. gr. samningsins.
Ákvæði 2. tl. 175. gr. má skýra svo, að með því séu ekki einungis
undanþegnar kröfur, er olíumengunarsamningurinn frá 1969 (sbr. lög
nr. 14/1979) tekur til, heldur einnig kröfur vegna þess háttar tjóns og
útgjalda, sem í samningnum greinir, enda þótt tjónsatburður verði ekki
á því svæði, er samningurinn gildir um. Skýring þessi er reist á orða-
lagi 2. tl. 175. og b-lið 3. gr. Lundúnasamningsins frá 1976. Samkvæmt
þessu myndu allar kröfur af því tagi, sem greint er í olíumengunar-
8 Um þetta sjá nánar Innstilling I, bls. 9-10.
9 Með lögum nr. 14/1979 var ríkisstjórninni veitt heimild til að staðfesta fyrir hönd ís-
lands þrjá alþjóðasamninga frá árunum 1969 og 1971 varðandi olíumengun. Eru samn-
ingarnir prentaðir sem fylgiskjöl með lögunum. í 2. gr. laganna segir, að þegar samn-
ingarnir hafi öðlast gildi að því er ísland varðar, skuli ákvæði þeirra hafa lagagildi hér
á landi. Gildistaka samninganna þriggja var tilkynnt með auglýsingu nr. 10/1980 í C-
deild Stjórnartíðinda. Einn þeirra er ofangreindur alþjóðasamningur um bótaábyrgð
vegna tjóns af völdum olíumengunar (olíumengunarsamningurinn).
15