Tímarit lögfræðinga - 01.08.1987, Page 28

vegna fleiri en eins tjónsatburðar, getur hinn bótaskyldi þurft að
greiða bætur allt að 167.000 SDR, eins oft og atburðirnir eru margir.
I öðru lagi leiðir meginreglan í 4. mgr. til þess, að ábyrgðarmarkið
verður eitt og hið sama, enda þótt fleiri en einn beri bótaábyrgð á
tjóni, sem hlýst af einum atburði. Réttarstaða tjónþola verður því
ekki betri, þótt þeir eigi bótakröfu á marga menn vegna sama atburð-
ar, ef allir hinir bótaskyldu eru í hópi þeirra, sem takmarkað geta
ábyrgð sína eftir sigll.
1 5. mgr. er sérstök regla um takmörkun ábyrgðar, þegar í hlut eiga
björgunarmenn, sem athafna sig ekki frá skipi eða eingöngu frá skipi,
sem verið er að bj arga.
Sú mikilvæga undantekning felst í 6. mgr. 177. gr., að ábyrgðar-
mörkin fyrir skip, sem notuð eru í opinberri þágu og í tilgangi, sem
ekki er viðskiptalegs eðlis, skulu aldrei miðast við minna en 5.000 lest-
ir. Auk þess segir í 6. mgr., að eigi sé unnt að takmarka ábyrgð á
tjóni, „sem stafar af sérstökum eiginleikum eða notkun“ slíks skips.
Síðargreinda ákvæðið getur t.d. átt við tjón, sem hlýst af skotæfing-
um á varðskipi. Ákvæði 6. mgr. 177. gr. eru sniðin eftir ákvæðum í
siglingalögum annarra norrænna ríkja, en þau varða m.a. herskip.
Deila má um, hvort ástæða sé til að láta svo há ábyrgðarmörk gilda
um kröfur vegna tjóns af völdum tollbáta, hafnsögubáta og annarra
smærri skipa í eigu ríkis eða sveitarfélaga.
Með rúmlestum í 177. gr. er átt við „brúttórúmlestir sem reiknaðar
eru eftir alþjóðlegum reglum um mælingu skipa“, sjá 7. mgr. Er hér um
að ræða verulega breytingu frá reglum þeim, er giltu eftir sigll. 1963.
Skýra verður ákvæði 7. mgr. um „brúttórúmlestir“ í samræmi við 238.
gr. í sigll. annarra Norðurlanda, en þar er tekið fram, að átt sé við
„bruttotonnagen“ sbr. 1. fylgiskjal með alþjóðasamn. um mælingu skipa
frá 1969. Brúttótonnatala skv. samningnum, sbr. lög nr. 34/1984, er
annað en rúmlestir brúttó eftir eldri réglum.17
7. SKIPTING TAKMÖRKUNARFJÁRHÆÐA
í 178. gr. eru reglur um, hvernig skipta skuli takmörkunai’fjárhæð
milli kröfuhafa. Efni greinarinnar er í stórum dráttum í samræmi við
eldri reglur. 1 1. mgr. hennar segir, að sérhver fjárhæð, sem sæti tak-
mörkun ábyrgðar, skiptist milli kröfuhafa að tiltölu við kröfur þeirra.
Með orðinu kröfur er að sjálfsögðu átt við lögvarðar kröfur, en ekki
17 Sjá nánar Blom, bls. 114-115.
22