Tímarit lögfræðinga - 01.08.1987, Page 60

dánarbú hefur í vörslum sínum. Þá verður einnig að telja ljóst, að
meginregla 1. mgr. 33. gr. skl. verður að víkja, ef dánarbú getur átt
aðild að landamerkjamáli, sem rekið er að hætti laga nr. 41/1919, og
á hliðsettur dómstóll við skiptarétt úrlausnarvald um ágreiningsefnið
án tillits til þess, hvort dánarbú yrði með dómi í slíku máli að þola
skerðingu eignarréttinda sinna.
Sé mál höfðað fyrir almennum dómstólum á hendur dánarbúi í öðr-
um tilvikum en þeim, sem framangreindar undantekningarreglur frá 1.
mgr. 33. gr. skl. ná til, ber samkvæmt 68. gr. eml. að vísa málinu sjálf-
krafa frá dómi, eins og gert var í áðurnefndum dómum í Hrd. 1962/
907 og 1964/350.
Samkvæmt fyrirmælum IX. kafla barnalaga nr. 9/1981 fer um barns-
faðernismál á hendur látnum manni eftir almennum reglum, en dánar-
bú hins ætlaða barnsföður getur tekið til varna í slíku máli.
Óljóst er, hvernig fara á með þau mál, sem 2. gr. laga nr. 74/1974
felur sakadómi, ef dánarbú þess, sem þargreindar kröfur geta beinst
að, er til opinberra skipta og þýðingu getur haft að leysa úr málefninu,
þótt viðkomandi sé látinn. Þessar aðstæður geta til dæmis skapast, ef
maður, sem ákæruvaldið krefst, að gert verði að þola upptöku eigna,
hefur látist, áður en dómur gengur um kröfuna. Samkvæmt fyrirmæl-
um 6. tl. 2. gr. nefndra laga ætti slíkt mál að sæta meðferð opinberra
mála. Sé sá látinn, sem krafan beinist að, getur skerðirig eigna með þess-
um hætti haft umtalsverða þýðingu fyrir dánarbú hans. Spurning er,
hvort lýsa verði kröfu um upptöku eigna undir þessum kringumstæð-
um fyrir skiptaráðanda samkvæmt 1. mgr. 33. gr. skl. Telja verður
ólíklegt, að mál sem þetta geti átt undir skiptarétt og þá ekki heldur
önnur þau málefni, sem ákæruvaldið hefur forræði á og talin eru í 2.
gr. laga nr. 74/1974, að því leyti sem þau geta beinst að hagsmunum
dánarbús.
C. Heimildir til fógetagerða
I 34. gr. skl. eru reglur, sem girða fyrir framkvæmd tiltekinna fulln-
ustugerða fógeta gagnvart dánarbúi. Þeirri spurningu mætti hreyfa,
hvort ákvæði 34. gr. skl. hafi sjálfstæða þýðingu, með því að þegar sé
komið í veg fyrir aðgerðir annarra dómstóla en skiptaréttar gagnvart
hagsmunum dánai'bús með þeim ummælum meginreglu 1. mgr. 33. gr.
laganna, að frá því að dánarbú er tekið til opinberra skipta skuli bera
upp við skiptaráðanda „allar kröfur á hendur hinum framliðna“. Ekki
er ástæða til að taka afstöðu hér til þessa atriðis, enda felst berum
54