Tímarit lögfræðinga - 01.04.1988, Side 44

fararhæfi í hinum ríkjunum.46) Áskilnaður er þó gerður um það,
að skýrt komi fram í sáttinni, að hún sé aðfararhæf.47)
Af öðrum breytingum, sem Norðurlandasamningurinn frá 1977 fel-
ur í sér, má nefna, að skuldabréf hafa einnig beint aðfai’arhæfi, ef
aðfararhæfis er getið í skuldabréfinu sjálfu. Þá eru víxlar og tékkar
aðfararhæfir í Finnlandi, en ekki í Noregi og Svíþjóð.48)
Enn má nefna það, að í samningnum frá 1977 er fallið frá þeim
ströngu skilyrðum, sem samningurinn frá 1932 setti varðandi viður-
kenningu útivistardóma. 1 stað fyrri skilyrða er komið ákvæði í samn-
ingnum frá 1977 þess efnis, að útivistardómar eru ekki viðurkenndir,
ef stefnubirting fyrir stefnda hefur á öllum dómsstigum eingöngu far-
ið fram með opinberri birtingu.48)
Loks er að geta þess nýmælis í samningnum frá 1977, að dómar
uppkveðnir í ríki, sem ekki er aðili að samningnum, á hendur íbúum
búsettum í einhverju samningsríkjanna, eru hvorki viðurkenndir né
hafa aðfararhæfi í samningsríkjunum, ef hinn erlendi dómstóll hefur
byggt lögsögu sína á tilteknum grundvelli, t.d. þýska eignarvarnar-
þinginu skv. 23. gr. í ZPO eða breska og írska dvalarvarnarþinginu.
Ákvæði þetta er m.a. sett með þau Norðurlönd í huga, sem aðilar eru
að EBE og geta á grundvelli þeirrar aðildar þurft að viðurkenna
dóma frá aðildarríkjum EBE.4U)
Framangreindur Norðurlandasamningur frá 1977 um gagnkvæma
viðurkenningu dóma slakar að ýmsu leyti á þeim viðurkenningar-
skilyrðum, sem samningurinn frá 1932 setur og víkkar út gildissvið
lians. Svo að lagasamræmis milli Norðurlanda innbyrðis sé gætt á
þessu réttarsviði, hlýtur það að teljast löngu tímabært, að íslendingar
taki til alvarlegrar athugunar að leiða í lög ákvæði Norðurlandasamn-
ingsins frá 1977, jafnvel þótt slíkt kosti breytingar á öðrum lögum,
t.d. aðfararlögunum.
Um sættir gerðar í ríkjum utan Norðurlanda, hvort heldur um er
að ræða réttarsáttir eða utanréttarsáttir, gildir sú regla, að þær hafa
hér á landi sama gildi og hver annar samningur.50) Um réttaráhrif
þeirra hér á landi fer þá ekki eftir reglum um viðurkenningu erlendra
46) Torben Svenné Schmidt, International formueret, bls. 142.
47) í Svíþjóð eru það þó aðeins danskar utanréttarsáttir, sem eru aðfararhæfar skv.
samningnum frá 1977, sbr. International formueret á bls. 142.
48) Torben Svenné Schmidt, International formueret, bls. 142.
49) Torben Svenné Schmidt, International formueret, bls. 142.
50) Stefán Már Stefánsson, áður tilvitnað rit, bls. 25.
38