Ægir - 01.10.1995, Qupperneq 14

Skynjaratækni:
Skynjar minnsta gasleka
„Þaö er í gildi reglugerð frá 1994 sem kvebur á um aö öll kælikerfi 70 kíló eöa
stærri skuli hafa viövörunarbúnaö sem varar viö leka. Margir hafa ekki hirt um
þaö og Hollustuvernd ríkisins, sem lögum samkvæmt á aö fylgja þessum ákvæö-
um eftir, hefur ekki bolmagn til þess. Ekki er óalgengt aö frystitogari missi kæli-
miðla vegna leka fyrir 200 þúsund krónur í einni veiöiferð. Búnaður okkar væri
því mjög fljótur ab borga sig upp þar sem hann kostar 300 þúsund," sagbi Rögn-
valdur Gubmundsson, framkvæmdastjóri RKS-skynjaratækni á Sauðárkróki, í
samtali vib Ægi. RKS-skynjaratækni er svo nýtt fyrirtæki ab þab er varla til enn,
en hingað til hefur starfsemi þess verið undir hatti Rafmagnsverkstæöis Kaupfé-
lags Skagfirðinga eba RKS eins og vibskiptavinir fyrirtækisins þekkja vel.
Eins og nafnið bendir til framleiðir
RKS-skynjaratækni búnað sem skynjar
og fylgist með gasleka af ýmsu tagi og
gerir viöeigandi ráðstafanir. Kerfið bygg-
ir á skynjurum sem skynja magn ýmissa
gastegunda í andrúmsloftinu mælt í
ppm. (parts per million). Þetta em tin-
oxíð-nemar og í þeim verður efnahvarf
við gasleka og leiðni nemans breytist.
Ný útgáfa kerfisins skynjar auk þess raka
og hitastig og getur sent stöbug boð um
slíkt til iðnaðartölva.
Notkun viö erfiðar aðstæður
„Okkar framlag byggðist ekki síst á því
að útfæra þetta þannig að skynjararnir
þyldu að vera inni í frystiklefum, um
borð í frystitogurum og víðar við erfiðar
aðstæbur.
Þegar leki verður gefur kerfið frá sér
merki. Hægt er að stilla næmni þess og
velja um ýmsa möguleika á að koma við-
vörun til skila. Þab er hægt að ræsa bjöll-
ur eba ljós en einnig er hægt ab fá 6 til
12 rása vaktstöð með upphringibúnaði
sem lætur vélstjóra vita þegar í stað. Það
er hægt að lesa skilaboð inn á vaktstöb-
ina eba láta hana koma boðum áleiðis
með talnarunum á símboða og ennfrem-
ur getur hún tengst lokunarbúnaði sem
skrúfar fyrir kerfið og ræsir loftræstingu
þegar í stað," sagði Rögnvaldur.
Frystihús og skautasvell
Hingað til hefur búnaður þessi eink-
um verib seldur í frystihús, togara, versl-
anir, sláturhús og á aðra stabi þar sem
kælibúnaður er notaður, en fram til
þessa hefur fyrirtækið einbeitt sér að
þeim hluta markaðarins, en einnig eru
skautasvell og vörugeymslur meðal við-
skiptavinanna. Hins vegar er hægt að
nota sömu tækni til þess að fylgjast með
nær hvaða gastegund sem er, það er ab-
eins spurning um hvaða skynjarar eru
notaðir. Þannig vinna Rögnvaldur og fé-
lagar hans nú ab verkefni sem lýtur að
búnaði sem setja þarf upp í nýju Vest-
fjaröagöngunum til þess að fylgjast með
kolmónoxíð-mengun frá umferð um
göngin og Einar Helgi Jónsson, raf-
magnsverkfræðingur og starfsmabur fyr-
irtækisins í Reykjavík, starfar auk þess að
því að þróa búnað til að mæla skemmdir
í fiski með þessari tækni.
Hvernig hefur markaðurinn tekið
þessum búnaði?
„Eins og ég sagði í upphafi þá hafa
menn verið svolítið seinir að taka við sér
þrátt fyrir reglugerðarákvæði. Um borð í
frystitogurum er þetta fundið fé því
svona kerfi borgar sig upp um leið. Við
höfum selt þau um borð í allmörg skip
nú þegar, s.s. Guðbjörgu ÍS, Samherja-
togarana og mörg fleiri mætti nefna. Um
borð í þessum skipum hafa menn verib
afskaplega ánægbir með skynjarana."
Samstarf við Sabroe
En útfærsla Skagfirðinga á gasskynj-
urum hefur vakið athygli víðar en á ís-
landi. Fyrirtækib hefur gert samstarfs-
samning við Sabroe, sem er eitt þriggja
stærstu fyrirtækja í heimi á sviði kæli-
tækni, og Sabroe selur umræddan bún-
að fyrir RKS-skynjaratækni.
„Það er þegar verið ab setja upp
fyrstu kerfin í Danmörku," sagbi Rögn-
valdur. „Við erum í talsverðri sam-
keppni á þessum markaöi en erum
óhræddir því okkar útfærsla þykir mjög
góð og hefur ýmsa kosti framyfir önnur
kerfi sem bjóðast. Víða erlendis virðist
hugsað betur um þessi mál en hérlendis
og eftirlit er strangara. Þetta eru dýr
efni og hættuleg og full ástæða til að
fylgjast nákvæmlega með kerfunum til
þess að hægt sé ab stöðva leka um leið
og hann kemur upp.
Samkvæmt upplýsingum Euro Mon-
itor frá 1993 nota íslendingar 1,26%
ósóneyðandi efna í heiminum meðan
Norðmenn notuðu 0,14% á sama
tíma." □
14 ÆGIR