Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Síða 9

annað en að draga fram meginatriði, en láta annað mæta afgangi. Þá skal bent
á, að síðari skýrslan hefur birst í heild sinni í þingskjali 703 í A-deild
Alþingistíðinda 1995-1996. Var hún fylgiskjal með frumvarpi því, sem
allsherjarnefnd Alþingis bar fram síðla vetrar 1996 og varð að lögum nr.
42/1996. Fyrri skýrslan hefur hins vegar hvergi verið birt, þótt dómsmála-
ráðherra og allsherjarnefnd Alþingis hafi sent hana all mörgum til umsagnar. Er
hún til umfjöllunar í þessari fyrri grein um viðfangsefnið.
4. VIÐFANGSEFNI FYRRI NEFNDARINNAR
Umboð fyrri nefndarinnar til starfa var skilgreint svo í erindi til nefndar-
manna:
I.
Nefndin leggi rökstutt mat á hvort sá margföldunarstuðull, sem er kveðið á um í 1.
mgr. 6. gr. laganna, leiði til þess, að fullar bætur fáist fyrir fjárhagslegt tjón. í því
sambandi verði sérstaklega athugað hvort reglan valdi að breyting verði almennt á
fjárhæð skaðabóta vegna líkamstjóns (fjárhagslegt tjón) frá því, sem hefði verið eftir
venjum í dómaframkvæmd fyrir gildistöku laganna, ef miðað er við sama örorkustig.
Er jafnframt óskað eftir áliti nefndarinnar um hvaða áhrif miskabætur samkvæmt 4.
gr. og meðferð á greiðslum frá þriðja manni samkvæmt 4. mgr. 5. gr. laganna geti haft
á niðurstöðu um hvort tjónþoli fái í bætur samsvarandi fjárhæð og hann hefði fengið
eftir eldri reglum vegna sömu áverka.
II.
Telji nefndin að fyrrnefndur margföldunarstuðull hafi sjálfstæð áhrif á heildarfjárhæð
skaðabóta í samanburði við eldri rétt, er leitað eftir áliti hennar um hver stuðullinn
þyrfti að vera svo samræmi yrði þar á milli. Er þá einnig óskað eftir svörum við því,
hvaða almennu afleiðingar slíkar breytingar á stuðlinum gætu haft.
5. SAMANBURÐUR Á ELDRI OG YNGRI REGLUM
I skýrslu meirihluta nefndarinnar er í upphafi gerður stuttur samanburður á
áðurgildandi bótareglum fyrir lrkamstjón og hins vegar bótareglum skaða-
bótalaga. I raun réttri er um að ræða tvö heildstæð bótakerfi, sem gerir allan
samanburð á einstökum þáttum hvors kerfis við samsvarandi þætti hins flókinn
og vandasaman. Þetta ber að hafa ríkt í huga við þá umfjöllun, sem á eftir fer.
Eldri bótareglur byggðust fyrst og fremst á ólögfestum fræðikenningum
skaðabótaréttarins, en einungis að litlu leyti á settum lögum. Langflest bótamál
voru gerð upp með samkomulagi fulltrúa tjónvalds eða vátryggingarfélags
annars vegar og fulltrúa tjónþola hins vegar. Uppgjörsaðferðir mótuðust af
venjum, þar sem fordæmisúrlausnir dómstóla skiptu mestu máli. Aðalforsendur
í uppgjörum voru mat læknis á læknisfræðilegri örorku tjónþola, útreikningur
tryggingafræðings á örorkutjóni hans og fordæmi dómstóla um ýmis atriði, eins
og lækkun bóta vegna skattfrelsis og svokallaðs eingreiðsluhagræðis, um
afvöxtun framtíðartekna tjónþola, fjárhæð miskabóta, vaxtareglur og fleira.
149