Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Blaðsíða 23

verður getið um helstu sérreglur sem gilda um meðferð forsjármála en að öðru
leyti verður fjallað um málsmeðferðarreglur við rekstur forsjármála eftir því
sem aðstæður leyfa og tilefni gefst til í umfjölluninni um efnið hér á eftir.
2. HELSTU SÉRREGLUR UM MÁLSMEÐFERÐ SAMKVÆMT
BARNALÖGUM
í 58. gr. barnalaga kemur fram að um rekstur dómsmála um forsjá bama fari
að hætti einkamála nema um frávik sé mælt í lögum. Helstu sérreglur um
málsmeðferð koma fram í VI. og VIII. kafla laganna en málsmeðferðarreglur í
VI. kafla gilda einnig um mál sem til úrlausnar em í dómsmálaráðuneytinu. I
IX. kafla eru þar að auki reglur um meðferð og úrlausn stjómvalda á málum
samkvæmt barnalögum. Og í X. kafla em reglur um fullnustu forsjárákvarðana.
Rétt er að greina frá þvi hér hverjar þessar sérreglur em.
2.1 Málsmeðferðarreglur í VI. kafla barnalaga
Málsmeðferðarreglur sem fram koma í þessum kafla laganna gilda um mál
sem rekin eru fyrir dómstólum eða í dómsmálaráðuneyti.
Samkvæmt 2. mgr. 32. gr. laganna skal ávallt skipa forsjá bams við skilnað
foreldra að borði og sæng og við lögskilnað, svo og við slit óvígðrar sambúðar
foreldra en í 4. mgr. sömu lagagreinar segir að rísi ágreiningur um forsjá barns
við slit hjúskapar eða við sambúðarslit giftra eða ógiftra foreldra fari um það
mál eftir því sem kveðið er á um í 34. gr. í þeirri lagagrein segir m.a:
að dómsmálaráðuneytið skeri úr ágreiningi um forsjá ef aðilar em sammála
um að fela ráðuneytinu úrskurðarvald, annars dómstóll
að hraða skuli meðferð forsjármála
að dómsmálaráðuneytið skuli að jafnaði leita umsagnar barnavemdarnefndar
áður en forsjármáli er ráðið til lykta en dómari leiti umsagnar barnaverndar-
nefndar ef hann telji þörf á því
að veita skuli bami sem náð hefur 12 ára aldri kost á að tjá sig um forsjármál
nema telja megi að slíkt geti haft skaðvænleg áhrif á bamið eða sé þýðingarlaust
fyrir úrslit málsins en rétt sé einnig að ræða við yngra bam eftir því sem á standi
miðað við aldur þess og þroska. Dómstóll eða dómsmálaráðuneyti geti falið sér-
fróðum manni eða mönnum að kynna sér viðhorf barnsins og gefa skýrslu um það
að skipa megi barni talsmann til að gæta hagsmuna þess við úrlausn for-
sjármáls ef sérstök þörf er á því.
í 35. gr. eru reglur um meðferð mála þegar þess er krafist að samningi um
forsjá eða úrlausn dómstóls eða dómsmálaráðuneytis um forsjá verði breytt. Ur
slíku máli er leyst fyrir dómstólum.
í 36. gr. er fjallað um bráðabirgðaúrlausn um forsjá, í 37. og 38. gr. um
meðferð umgengnisréttarmála og í 39. gr. eru reglur um bann við því að farið
verði með barn úr landi.
Loks segir í 40. gr. að ekki megi flytjast með bam úr landi þegar hitt foreldrið
163