Tímarit lögfræðinga - 01.06.1999, Qupperneq 40

á því að sýnt þótti að við meðferð málsins fyrir bamaverndaryfirvöldum hefðu
verið brotnar meðalhófsregla og rannsóknarregla. Þá þóttu þær skýrslur sál-
fræðings og geðlæknis sem fengnir höfðu verið til að meta hæfi móður ekki geta
vegið þyngra en skýrsla og framburður geðlæknis er móðirin hafði gengið til í
fjölda ára. Einnig var lögð mikil áhersla á sönnunargildi framburðar tilsjónar-
konu er fengin var með heimili móðurinnar. I niðurstöðu dómsins segir m.a.:
Liggur ekki annað fyrir en að drengnum hafi á gmndvelli úrskurðar Bamavemdar-
ráðs um forsjársviptingu og með sérstökum samningi, svokölluðum fóstursamningi,
verið komið í varanlegt fóstur til þeirra, sbr. 29. og 31. gr. laga nr. 58/1992. Ekki
verður dregið í efa að drengurinn búi þar við góðar heimilisaðstæður og að hann njóti
öryggis og góðs atlætis í alla staði. Þessi aðstaða getur hins vegar ekki komið í veg
fyrir að það, að réttur stefnanda til að fá forsjá sonar síns að nýju nái fram að ganga.
Niðurstaða Hæstaréttar varð hins vegar sú að skilyrði bamavemdarlaga til
forsjársviptingar hefðu verið uppfyllt. Fyrir Hæstarétt höfðu verið lögð ný
gögn, m.a. lögregluskýrslur og matsgerð dómkvaddra matsmanna, sem töldu
móður ekki hæfa til að fara með forsjá barnsins. I dóminum er tekið fram að
niðurstöður dómkvaddra matsmanna séu að öllu verulegu leyti í samræmi við
niðurstöður geðlæknis og sálfræðings sem bamavemdaryfirvöld höfðu fengið
til að meta hæfni móður. Einnig er við sönnunarmatið lögð áhersla á sönnunar-
gögn eins og álits- og greinargerðir faglærðs starfsfólks á vistheimili bama. í
dóminum segir jafnframt:
Þegar virt eru heildstætt þau gögn, sem nú eru fram komin um hæfi stefndu til að fara
með forsjá sonar síns, verður að telja fullvíst með hliðsjón af högum stefndu, að
heilsu bamsins og þroska geti verið hætta búin, yrði henni nú falin forsjá þess.
Samkvæmt 1. gr. laga nr. 58/1992 skal í barnaverndarstarfi jafnan það ráð upp taka
sem ætla megi að bami sé fyrir bestu og stuðli að stöðugleika í uppvexti þess. Við
ofangreindar aðstæður verða réttindi stefndu sem foreldris að víkja fyrir þeirri nauð-
syn, sem syni hennar er á að búa við heillavænleg uppeldisskilyrði, sbr. einkum d-lið
1. mgr. 25. gr. ofangreindra laga.
Niðurstaða dómsins var því sú að hafnað var kröfu móður um að felldur yrði
úr gildi úrskurður um forsjársviptingu, en fallist var á varakröfu hennar um að
felldur yrði úr gildi úrskurður barnavemdaryfirvalda um inntak umgengnis-
réttar hennar við bam sitt. Kröfu um tilhögun umgengni var á hinn bóginn vísað
frá héraðsdómi.
I H 1997 1948 kom til umfjöllunar hvort móðir hefði bætt ráð sitt og að-
stæður hennar batnað frá því að úrskurður var kveðinn upp og var ekki talið
sannað að svo hefði verið. I dóminum era nefnd gögn eins og sálfræðiálit, gögn
um meðferðar- og greiningarvistun og lögregluskýrslur. Allt eru þetta sönn-
unargögn í bamaverndarmálum, sem eiga að leiða til sönnunar á staðhæfingu
um hæfni forsjáraðila.
106