Tímarit lögfræðinga - 01.06.1999, Page 70

tjón sem hann hafði orðið fyrir vegna þess að íslensk lög stóðu því í vegi að
hann fengi notið þess réttar sem tilskipun nr. 80/987 veitti honum.68
Án þess að tekin sé afgerandi afstaða til þess hvort vanefnd íslenska ríkisins
sem hér um ræðir sé nægilega alvarleg til að skilyrði skaðabótaskyldu sam-
kvæmt EES-samningnum séu uppfyllt er ástæða til að benda á nokkur sjónar-
mið sem gætu haft þýðingu við matið. Er nærtækt í því sambandi að víkja að
sumum af þeim álitaefnum sem EFTA-dómstóllinn þurfti að taka afstöðu til í
ráðgefandi áliti sínu. Um atvik málsins er vísað til umfjöllunar í kafla 2.
I fyrsta lagi var það túlkunaratriði hvort einungis þeir hópar sem taldir höfðu
verið upp í viðauka við tilskipun nr. 80/987 væru útilokaðir frá því að njóta rétt-
inda samkvæmt ákvæðum tilskipunarinnar. Islenska ríkið hélt því fram að enda
þótt litið yrði svo á að viðkomandi ættartengsla, þ.e. tengsl systkina, hafi ekki ver-
ið getið í viðaukanum, ætti það ekki að hafa úrslitaþýðingu um mat á því hvort
haga mætti landslögum með þeim hætti að slík ættartengsl kæmu í veg fyrir rétt
launþega til að krefja ábyrgðasjóð launa um bætur. Niðurstaða EFTA-dómstólsins
að þessu leytinu til var hins vegar afdráttarlaus, sjónarmiðum íslenska ríkisins var
hafnað. Þótt rökstuðningur dómstólsins sé sannfærandi að þessu leytinu til þykir
ástæða til að benda á að ríkisstjómir Noregs og Bretlands tóku undir sjónarmið
íslenska ríkisins um þetta atriði í greinargerðum sínum til dómstólsins og töldu
ekki rétt að takmarka undanþáguheimildir aðildarríkjanna við þau tilvik ein sem
beinlínis var getið í viðaukanum. Var meðal annars bent á það í greinargerð
norsku ríkisstjómarinnar að reglur sambærilegar við þær íslensku sem takmörk-
uðu rétt nákominna til að krefjast bóta í kjölfar gjaldþrots vinnuveitanda væm
gildandi í mörgum löndum innan Evrópska efnahagssvæðisins.69
I öðru lagi er ástæða til að hafa í huga að enda þótt orðalag íslenskrar útgáfu
undanþágunnar í h-lið viðaukans kunni að vera afdráttarlaust um það tilvik sem
til umræðu er og eingöngu bundið við ættingja eiganda vemlegs hlutafjár í
fyrirtæki „í beinan legg“ er notast við almennari hugtök, svo sem „nákomnir11
eða „nánir“, í meirihluta tungumálaútgáfa EES-samningsins. Hljóðan undan-
þágunnar er samkvæmt þessu óskýr þegar virtar eru ólíkar tungumálaútgáfur og
verður því að hafna því mati Héraðsdóms Reykjavíkur að tiltölulega auð-
veldlega hafi mátt sjá að ákveðinn hópur launþega, „sem naut réttar samkvæmt
tilskipun EBE“, hafi vegna laga nr. 53/1993 verið útilokaður frá greiðslum úr
ábyrgðasjóði launa. Allar hafa tungumálaútgáfur EES-samningsins sama vægi,
sbr. 1. mgr. 129. gr. samningsins, og í samræmi við það benti EFTA-dómstóll-
inn á í máli Erlu Maríu Sveinbjörnsdóttur að þegar munur er á útgáfum á hinum
ýmsu tungumálum EES-samningsins sé almennt eðlilegt við túlkun að ganga út
frá því að sú skýring sé valin sem styðst við sem flestar tungumálaútgáfur.70 Við
68 Það athugast í þessu sambandi að dómur Héraðsdóms Reykjavíkur er haldinn þeim annmarka
að þar er ekki tekið fram með beinum hætti á hvaða grundvelli íslenska ríkið var talið bótaskylt
gagnvart Erlu Maríu. Ekki þykir ástæða til að víkja að umfjöllun dómsins um bótafjárhæðir.
69 Sjá skýrslu framsögumanns í máli E-9/97. Greinargerðum er skilað í samræmi við 20. gr. stofn-
samþykktar EFTA-dómstólsins og 97. gr. starfsreglna EFTA-dómstólsins.
70 28. mgr.
136