Ægir - 01.07.2000, Blaðsíða 29
ÆGISVIÐTALIÐ
höfum. Og menn verða að muna að þeir sem kaupa
gera það á eigin ábyrgð. Það þýðir ekkert að kaupa
dýran kvóta og koma svo til ríkisins og biðja um að-
stoð. Verðlagið á aflaheimildunum hefur ekki bara
hækkað. Það má benda á rækjuna þar sem verðmæt-
in hafa minnkað verulega vegna þess að úthlutun hef-
ur dregist saman. Þeir sem keyptu veiðiheimildir í
rækju fá hvergi endurgreiðslu.
En ef ekki væri hægt að fara með fjármuni út úr
kerfinu myndu þeir ekki selja, sem gera það nú, og
þar með næðist ekki sú hagkvæmni sem þarf að nást.
Þarna rekast þessi sjónarmið á. Núverandi kerfi er
orðið 17 ára gamalt og það er orðið mjög erfitt að
greina í sundur hvað menn eru að selja. Hluti þess
eru vissulega veiðiheimildir en við það bætist rekstr-
arárangur og fleira. I sumum tilvikum eru menn ein-
göngu að selja veiðiheimildir en þá er söluhagnaður-
inn skattlagður. I vissum tilvikum er þó unnt að
fresta skattgreiðslum með því að fjárfesta í öðrum
rekstri. En þegar allt er skoðað held ég að þessi kost-
ur sé sá besti sem er í boði og það er ekki hægt að líta
fram hjá því sem gerst hefur og segja að nú eigi bara
að byrja allt upp á nýtt!"
— Það er mikið rætt um að sátt þurfi að ríkja um
fiskveiðistjórnunina. Er hægt að ná einhverri sátt um
hana?
„Það er alveg ljóst að það næst aldrei allsherjarsátt
sem allir geta unað við. Við höfum sett okkur tvö
meginmarkmið sem eru að varðveita fiskistofnana og
ná hámarksafrakstri af nýtingu þeirra. Þetta erum við
að gera og ljóst að það er ekki pláss fyrir alla sem vilja
gera út. Það er líka ljóst að hagkvæmni næst ekki
með því að deila fiskveiðiheimildunum út til allrar
þjóðarinnar. Meginmarkmiðið er að reyna ná sem
mestu út úr fiskistofnunum fyrir þjóðarheildina og
það er einungis hægt með því að takmarka veiðarnar.
Þess vegna verður aldrei algjör sátt um það hvernig
við högum fiskveiðistjórninni.
Það er búið að gera margar málamiðlanir í þróun
kerfisins og ég er ekki til viðræðu um að fórna hag-
kvæmninni. Þá teldi ég verr af stað farið en heima
setið. Það er óskynsamlegt."
Enn deilt um verðmyndunina
Nú standa yfir viðræður um kjarasamninga sjómanna
sem eru lausir í haust. Þegar blaðamaður kom á skrif-
stofur LIU í Hafnarhvoli mætti hann öllum helstu
forystumönnum sjómanna sem voru að koma af fundi
með útgerðarmönnum. Það lá því beint við að spyrja
Friðrik hvernig samningaviðræðurnar legðust í hann.
„Eg vona að samningar náist en málin eru á því
stigi að ómögulegt er að segja til um hvernig þau mál
þróast. Meginkrafa sjómanna og sú sem mestur
ágreiningur er um snýst um verðmyndun á fiski. Þeir
krefjast þess að hún fari fram á fiskmarkaði eða taki
mið af markaðsverði. A þetta getum við ekki fallist.
Verðmyndunin á sér stað á mörkuðum að hluta til en
þar sem veiðar og vinnsla eru á sömu hendi er mikil-
vægt að fyrirtækin geti stýrt veiðum, vinnslu og
markaðsstarfi í því skyni að viðhalda stöðugleika í
rekstri. Þess vegna getum við ekki fallist á að senda
allan fisk á markað til þess eins að hækka laun sjó-
manna.“
- En nú eru launakjör sjómanna mjög misjöfn eft-
ir stærð skipa, útgerðarflokkum og fleiru. Er ekki
mjög erfitt að ná heildarsamningum um kaup og
kjör?
„Jú, nú er þetta þannig að hluti af kjörum sjó-
manna er háður beinum samningum við útgerðina
um fiskverð. I öðrum tilvikum er það ekki og þetta
tel ég að þyrfti að samræma þannig að allar útgerðir
gætu samið við áhafnir sínar um fiskverð. Þá er
launakerfi sjómanna með þeim ólíkindum að ef út-
gerðin fjárfestir í nýrri tækni eða búnaði sem leiðir til
þess að unnt er að fækka í áhöfn þá eykst heildar-
launakostnaðurinn. Þetta þekkist auðvitað hvergi
annars staðar og verður að breytast. Einhverra hluta
vegna hefur þó ekki verið unnt að ná samkomulagi
við sjómenn um svo sjálfsagðan hlut sem þennan."
— Að lokum, Friðrik, finnst þér íslenskir sjómenn
vera vel launaðir?
„Já, sem betur fer enda eiga sjómenn, eðlis starfsins
„Meginmarkmiðið er
að reyna ná sem
mestu út úr fiski-
stofnunum fyrir
þjóðarheildina og
það er einungis
hægt með þvi að
takmarka veiðarnar.
Þess vegna verður
aldrei algjör sátt um
það hvernig við hög-
um fiskveiðistjórn-
inn," segir
framkvæmdastjóri
LÍÚ.
„Það er búið að gera margar málamiölanir i þróun kerfisins
og ég er ekki til viðræóu um að fórna hagkvæmninni. Þá teldi
ég verr af staö farið en heima setið. Það er óskynsamlegt."
vegna, að hafa hærra kaup en þeir sem sinna sambæri-
legum störfum í landi. Óskastaða útgerðarmanna er
sú að fiskistofnarnir séu sterkir, skipin hafi góðar
veiðiheimildir svo að hægt sé að nýta þau með fullum
afköstum og hafa arð af útgerðinni. Einungis þannig
geta sjómenn haft góð laun og tekið sér eðlileg frí,“
sagði Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegsmanna.
Viðtal:
Þröstur
Haraldsson
Ljósmyndir:
Haukur
Snorrason