Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Síða 30

20
tryggingarskyldan rýmkuð svo og færð í horf, að hún tekur
til fleslra þeirra atvinnugreina, er nú eru stundaðar hjer á
landi og verulega slysahættu hafa i för með sjer. Þó vantar
algerlega landbúnað, sem hjer á landi er mjög margbrotin
og að sumu leyti áhættusöm atvinnugrein, svo og að miklu
leyti vinnu við flutninga og samgöngur, þar á meðal jafn
hættusama grein og bifreiðarekstur.
Rjeltur til þess að taka þátt í tryggingunni er, í 15., 16. og
17. gr. laganna, heimilaður löluvert út fyrir takmörk trygg-
ingarskyldunnar. Ákvæðin hjer að lútandi í 16. gr., viðvíkj-
andi þeim, sem stunda fiskiveiðar á róðrarbátum, eru óbreytt
frá því sem áður var og taka nú til þeirra, er stunda veiði
skemur en 1 mánuð í senn. Eiganda tryggingarskylds fyrir-
tækis er heimilt að tryggja sjálfan sig með verkamönnum
sínnm og með sömu skilmálum, og er þessi rjeltur ekki
íakmörkum bundinn, svo sem tekjuhámarki eða öðru slíku.
Ennfremur getur eigandi tiyggingarskylds fyrirtækis krafist
þess, að aðrir þeir, er starfa við fyrirtækið, en eru eigi trygg-
ingarskyldir, sjeu látnir falla undir trygginguna. Loks eiga
þeir, sem stunda einhverja þá atvinnu, sem nefnd er i 2.
tölulið 1. greinar laganna, en eru ekki tryggingarskyldir,
rjett á að tryggja verkamenn sína og sjálfa sig, með sömu
kjörum og tryggingarskyld fyrirtæki sömu tegundar. Tekur
þetta helst til smárra iðnaðarfyrirtækja, sem undanþegin eru
tryggingarskyldu, af því að færri vinna þar en 5 manns eða
aflvjelar eru ekki notaðar að staðaldri.
Iðgjaldagreiðslu og iðgjaldaákvörðun er komið í rjett horf.
Eins og að framan var á drepið, er það, samkvæmt hlutar-
ins eðli, atvinnureksturinn sem á að bera slysaáhæltuna og
er ólíkt hægra um vik og brotaminna, að greiðslan fari fram
strax af óskiftu hjá atvinnurekanda, heldur en að búta ið-
gjöldin niður á hvern trygðan einstakling til innheimtu. Frá
þessu eðlilega skipulagi er ekki ástæða til þess að vikja,
nema svo sje, að atvinnuvegurinn þoli ekki svo bráða bylt-
ingu og er það þá hins opinbera að koma honurn til hjálp-
ar, um stundarsakir, með því að taka þált í iðgjaldagreiðslu,
meðan atvinnuvegurinn er að komast í horf, eða meðan
verið er að taka upp aðra atvinnu, sem fær er að gefa hæfi-
legan afrakstur, einnig lil slysatryggingar.
Lögin frá 1925 lita svo á, að yfirleitt sjeu ekki slík vand-
kvæði á ferðinni og skylda, í 6. gr., atvinnurekanda til þess
að greiða af hendi iðgjöldin fyrir alla sína tryggingarskylda