Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Page 62

58
iiákomnastar. Þvi verður ekki neitað, að íslenska ríkið veit-
ir ekki bágstöddum borgurum sínum þá aðstoð í þessum efn-
um. sem menningarriki, með svipuðu þjóðfjelagslegu skipu-
lagi að öðru leyti, telja sjer skjdt nú á tímum.
Þó er hinsvegar rjett að taka það fram, að ástandið litur
ver út á pappírnum, en það er í raun og veru. Hjer er ekki
átt við það, að góðgerðasemi er á töluvert háu stígi; það
munar þó sjálfsagt ekki svo miklu frá því, sem á sjer stað
í öðrum löndum, að nokkru verulegu haggi um ástandið.
En það er átt við það, að enn eldir eftir af eldri tíma þjóð-
skipulagi bæði um frændastoð og gagnkvæma hjálp. Hverju
þetta nemur er ekki hægt að telja, en í ýmsum bygðarlögum
hefir það verulega þýðingu, jafnvel svo, að einnig fátækrafram-
færsla í raun og veru fær á sig hjálpsemisblæ. Svo er einatt, að
maður hefir ekki efni á því að halda ómaga meðgjafarlaust,
en að þurfamaðurinn að öllu öðru Jeyli nýtur algerlega sömu
aðbúðar og aðrir meðlimir fjölskyldunnar. — En hinu verð-
ur ekki neitað, að þessi hugsunarháttur rýmir með ári hverju
fyrir erlendum miðlungshugsunarhætti í þessum efnum, svo
þetta verður ekki til langframa talið til afbötunar um á-
standið.
Flestir hugsandi menn eru sjálfsagt á einu máli um það,
að frekaii ráðstafanir sjeu nauðsynlegar um þessi málefni,
að minsta kosti skal það ekki rökrætt hjer hvort, heldur
hvernig megi aftka þá tryggingu í þessum efnum, sem þegar
er fengin. í greinunum hjer á eflir verða athuguð þau aðal-
atriði, er til greina koma um tryggingarskipulag, og verður
að sjálfsögðu að miða við það ástand, sem nú er. Undir
eins og heillegt skipulag væri tekið upp, mundu þær ráð-
stafanir, er þegar hafa verið gerðar, eðlilega renna inn i það
eða samlagast því, sumar ef til vill með nokkrum breyting-
um, án þess að þetta væri nokkrum vandkvæðum bundið
eða þyrfti að hagga skipulaginu. Þegar annars er ekki gelið,
er því haft fyrir augum, að þær tryggingarráðstafanir, er
komnar eru á, haldist áfram óbreyttar.