Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2009, Side 311

Norðurlöndum eru nú átta háskólar á þeim lista. Háskólinn lagði í þessa vegferð
Tieð því að setja áfangamarkmið til fimm ára og einsetti sér að leggja alþjóðlega
'T'ælikvarða á árangurinn. Slíkir mælikvarðar hafa verið skilgreindir til að meta
9®ði háskóta á svipaðan hátt og mælikvarðar til að meta hagvöxt. samkeppnis-
hæfni þjóða. árangur grunnskólanema (PISA). o.fl.
Á þessum þremur árum hefur verulegur árangur náðst í Háskóla fslands og ég
nefni hér nokkur áþreifanleg dæmi. Einn helsti alþjóðlegi mælikvarðinn á árangur
' vísindum er fjöldi birtra greina um niðurstöður rannsókna í kröfuhörðustu
aLþjóðlegu vísindatímaritum. svokölluðum ISI-tímaritum. Á þremur árum hefur
árlegum birtingum vísindamanna við Háskóla íslands í þessum kröfuhörðu tíma-
ritum fjölgað um 55%. úr 290 í 450 greinar. Þegar stefnan var sett. var markmið
°kkar að birtingarnar yrðu orðnar a.m.k. 550 á árinu 2011. og því Ijóst að vel
rniðar.
Þessi árangur hefur náðst vegna metnaðar og stefnufestu vísindamanna
háskólans og vegna tengsla og samstarfs þeirra við alþjóðlegar og innlendar
stofnanir. háskóta. fyrirtæki og sérfræðinga. Birtingum í öðrum ritrýndum
tirnaritum, þar á meðat íslenskum tímaritum. hefur fjötgað um þriðjung á
Nssum þremur árum. og það er mikiivægur mælikvarði um árangur í
rannsóknum ersnerta íslenska tungu, sögu og samfélagsgerð.
Tilvitnunum í greinar vísindamanna Háskóta fslands í aiþjóðlegum vísinda-
9reinum hefur fjölgað um 76% á síðustu þremur árum, en fjöldi tilvitnana er vel
Þekktur mætikvarði á áhrif og gæði vísindastarfs. Einnig má mæla slíkan árangur
með því að líta til þess hvernig ertendir samkeppnissjóðir hafa tekið umsóknum
vísindamanna. Framtög úr þessum sjóðum tit vísindamanna háskólans hafa
aukist um 58% á tímabilinu. Þetta er eftirtektarverður árangur þegar litið er til
hess hve gífurtega hörð alþjóðleg samkeppni er um styrkina.
Náskólinn skitgreindi fjölmarga mælikvarða til að meta hvernig aukið vísindastarf
skólans styrkir tengstin við atvinnu- og þjóðtíf. Má nefna að einkaleyfum og
sprotafyrirtækjum sem byggjast á rannsóknum við Háskóla íslands hefur fjötgað
'Tiikið undanfarin ár og samstarf við ístenskt atvinnulíf hefur aukist á öllum
Sviðum. Þá vekur sérstaka athygli að framboð Háskóla ístands af ráðstefnum.
Trátþingum og fyrirlestrum opnum atmenningi nálgast nú að vera um 1000 á ári
hverju.
Samstarf við erlenda háskóla
Náskóli íslands hefur nýtega gert samstarfssamninga við tvo af þeim fimm
háskótum sem hæst eru metnir í heiminum í dag, Harvard-háskóla og California
histitute of Technology (Cattech). Vísindamenn úr ýmsum greinum við Háskóla
stands hafa um árabil verið í samstarfi við kennara í þessum skólum. en í krafti
Sarnninganna koma kennarar frá Harvard hingað til að kenna og leiðbeina í
Treistara- og doktorsverkefnum. Jafnframt hafa ungir vísindamenn verið ráðnir
sðmeigintega af Háskóla íslands og Harvard. Nemendur héðan fóru í annað sinn í
ar tit Caltech tit að vinna að rannsóknaverkefnum undir leiðsögn prófessora þar í
hfefnafræði. rafmagns- og tölvuverkfræði og eðlisfræði. Nemendur frá Caltech í
jerðvísindum, sameindatíffræði og eðlisfræði komu á móti til Háskóla íslands.
^efna mætti mörg fteiri dæmi um samninga sem gera stúdentum við Háskóta
lslands faert að taka hluta af námi við erlenda háskóla án þess að greiða skóla-
Siötd. Stíkur samningur hefur til að mynda verið í gitdi við University of Catifornia í
Santa Barbara um árabil og í vikunni sem leið gerðum við sambærilegan
Sarnning við Virginia Tech háskólann. Norrænt og evrópskt samstarf hefur
fafnframt verið eftt, m.a. með markvissri notkun á þeim möguleikum sem
Erasmus- og Nordplus-netin bjóða upp á. Allirsamningar sem Háskóli ístands
9erir við erlenda háskóla byggjast á gagnkvæmum ávinningi. og atdrei er greitt
^r'r stíka samninga. Þannig hefur Háskólinn í raun stækkað íslenska
T^nntakerfið á mjög þjóðhagslega hagkvæman hátt.
Hvers vegna doktorsnám á íslandi?
1 F'nnlandi. Svíþjóð og Þýskalandi útskrifast 300 doktorsnemar á hverja milljón
'búa- í Noregi og Danmörku er fjötdinn í kringum 200 á milljón íbúa. en í báðum
bessum löndum eru uppi áform um verulega aukningu vegna kröfu frá atvinnu-
íf'nu. Litið er á doktorsnám og öflugar vísindarannsóknir í þessum töndum sem
T'ikilvaega forsendu nýsköpunar og verðmætasköpunar. og eina lykilforsendu
bekkingarknúins atvinnulífs. Miðað við ofangreind viðmið ættu 70 doktorsnemar
útskrifast á íslandi árlega. Á árinu 2008 útskrifuðust 23. Við eigum því enn
tats- ....
‘Vert í land í samanburði við nágrannaþjóðirnar.