Búnaðarrit - 01.01.1915, Blaðsíða 19

BÚNAÐARRIT
13
endast honum til nokkurra daga; en hvernig því nesti
er varið, þýðir ekki aö tala um hér. Þegar ungarnir
eru orðnir svangir, fara þeir að verða óþolinmóðir og
neyða þá móður sína til að fly.tja sig á braut úr fang-
elsinu út í heiminn. Þegar æðirnar eru sjálfráðar, munu
þær aldrei fara með unga sína úr hreiðrinu, fyr en þær
eru annaðhvort búnar að unga út ölium eggjunum,
sem þær lágu á, eða þá að þær eru úrkulavonar um,
að ungi eða ungar komi úr því, sem eftir er af egg-
jum, og munu þær fara nærri um, hvað af eggjunum
er fúl egg; eg hefi oft orðið þess var, að æðirnar fleygja
á braut einu eggi eða fleirum, sem orðið hafa eftir,
þegar hinum var öllum ungað út, og hafa þau egg ætíð
verið fúl, eða þá með dauðum unga í. Það skeður nfl.
oft, að þó unginn só fullvaxinn í egginu og búinn að
brjóta gat á skurnið, þá kemst hann ekki lengra. Hann
deyr, og lífssögu hans er lokið. Ekki er gott að vita,
hverjar orsakir eru til þessa; en eg hygg, að helzta or-
sökin sé sú, að eggið snúist þannig við í hreiðrinu, að
nefið snúi niður að hreiðurbotninum; klemmist þá nefið
niður í bleytu eg óhreinindi, sem venjulega er á hreiður-
botninum um útungunartímann; unginn nær þá ekki
nægu lofti óg kafnar. Vera má og, að unginn sé ekki
heill heilsu, og hafl þess vegna ekki næga orku til að
spyrna í sundur egginu; en það brotnar ætíð um þvert,
þar sem það er gildast. Hefi eg mörgum unganum
hjálpað úr prísundinni, sem annars mundi dáið hafa.
Eg sagði áðan, að þegar æðurin væri sjálfráð, þá
mundi hún fylgja öllum ungum sínum fram á vatnið,
vera þar með þeim og vernda þá eftir beztu föngum.
Alt öðru máli er að gegna, þegar gengið er í varpið;
þá getur varla heitið, að æðurin só sjálfráð. Hún stygg-
ist þá iðulega af hreiðrinu; stendur þá oft svo á, að
hún er ekki búin að unga út til fuils — það sér á nefið
á sumum ungunum, sumir eru blautir, en sumir eru
orðnir þurrir og óþolinmóðir. Fer þá æðurin af stað