Melkorka - 01.05.1945, Blaðsíða 34

seni vanalega ekki er náð fyrr en við 7—8
mánaða aldur.
Hreyfingar. Barnið hreyfir sig áður en
það fæðist. Það hefur þörf á hreyfingu og
þessi þörf eykst eftir fæðinguna og með aldr-
inum. Hreyfingar barnsins eru í fyrstu
mjög snöggar, margar aigerlega ósjálfráðar,
„reflex“-hreyfingar, sem að framan eru
greindar. Þessar fyrstu hreyfingar eru þó
misjafnlega margar og snöggar hjá ýmsurn
börnum. Ef við öftrum barninu frá að
lneyfa sig, höldum því föstu, grætur það.
Barninu er nauðsyn að hafa „frjálsar hénd-
ur“ þegar frá byrjun. Þegar barnið byrjar
að lteina athygli að hreyfingum sínum,
verða þær fyrst í stað mjög hægfara, óvissar.
Smám saman fær það vald á líkama sínum,
limum og hreyfingum, það æfir sig og lærir
af reynslunni. En það gagn, sem barnið hef-
ur af reynslu.og æfingu, fer eftir þroskastigi
þess. Þess vegna hefur það ekkert að segja
og getur jafnvel verið skaðlegt, ef maður
reynir að kenna því þá hreyfingu, sem ekki
er eðlileg, of erfið fyrir þroskastig þess.
Ég birti hér skrá yfir, livað börn geta á
vissunr aldri, senr þó er á engan hátt óskeik-
.ul, því að þroski hreyfinganna er mjög nris-
jafn og stundum seinn án þess að nokkuð sé
í ólagi: 3ja mánaða barn getur lyft höfðinu,
þegar það liggur á bakinu, 4ja nránaða
haldið liöfði, 5 nránaða setið nreð stoð, 6
mánaða staðið nreð stoð, velt sér af bakinu
á magann, 7 mánaða setið sjálft, 8 mánaða
sezt upp, 9 mánaða skriðið, 10 mánaða stað-
ið upp með því að lialda sér í, 11 mánaða
gengið, ef maður lreldur í hendur þess, 12
mánaða skriðið í þrepunr, 13 mánaða staðið
sjálft, 14 mánaða gengið sjálft.
Leikur. Þegar \/2— 1 nrán. barn liggur
lilýtt, satt og notalega í rúnrinu sínu, hreyfir
]rað fingurna. Brátt beinist athygli barnsins
að þessum hreyfingum, oftast þegar það er
1—2ja rrián., og þá getunr við sagt, að leik-
urinn byrji. Tákn l'yrsta leiksins: 1) barnið
leikur sér bara þegar það er ánægt, 2) leik-
urinn er hreyfing limanna, 3) hreyfingarnar
endurtakast. Gefunr við barninu leikfang
eða einhvern hlut, getur það bara slegið
með lronum, hrist hann eða kastað frá sér.
En við sjáunr greinilega gleði lijá barninu
yfir þessunr leik og það er því heppilegt, að
barnið frá því það er 4 mánaða hafi leik-
föng, senr það getur alltaf náð í sjálft, t. d.
kefli eða liringi af ýmsunr stærðunr og með
ýnrsum litum, þrædda á borða, senr er bund-
inn við rúmið.
Öft verður hreyfing, senr barnið gerir af
tilviljun, að leik eða æfingu, eins og þessi
frásögn Charlotte Biihler ber nreð sér: 11
mánaða barn stóð uppi í rúmi sínu, datt
svo allt í einu franr á við beint á höfuðið.
Barnið grét nú í 5 mínútur. Því var veitt
nákvænr eftirtekt. Allt í einu Iiætti það,
rétli úr sér og sló lröfðinu niður hvað eftir
annað, 20—30 sinnunr, nákvæmlega eins og
í fyrsta skipti. Það gerði þetta fyrst nreð at-
hygli og áluiga og snrám saman nreð nrik-
illi ánægju. 7 nránaða barn getur oftast
haldið á tveimur hlutum og slegið þeinr
sanran. 10—13 mánaða byrjar barnið vana-
lega að stafla upp hverjum hlutnum ofan á
annan, byggja. Barn þarf á þessum aldri
að liafa nokkuð stór leikföng, helzt nreð
skærum liturn og reglubundnu lagi, t. d.
ýnrsar stærðir af kubbum, bolta, potthlemm,
prik og hringi til að setja upp á prikið og
svo kassa til að tína dótið upp í og hvolfa úr.
Málið. Gráturinn er fyrsta nreðal barns-
ins til að gera sig skiljanlegt. Frá því ]rað er
2—3 mánaða byrjar ]rað líka að hjala, en það
hjalar bara, þegar það er ánægt. Hljóð
barnsins gefur þannig til kynna, lrvort barn-
inu líður vel eða illa, hvort það er reitt, satt
eða svangt. ()11 börn hjala, líka þau sem síð-
ar verða mállaus. Barnið leikur sér að mál-
færunum, æfir þau og fær fram smám sam-
an margbreytilegri og skýrari hljóð. Um
]rað bil l/2 árs segir barnið oft aftur og al'tur
t iss hljóð, sem er létt l'yrir það að mynda,
30
MELKORKA