Melkorka - 01.05.1945, Blaðsíða 32

stundum í voð, einsamalt eða lija mömmu
sinni. -Strax eftir fæðinguna svarar barnið
öllum þessum áhrifum ósjálfrátt og lang-
flestum án meðvitundar, 3/, hlutum.
Barnið hefur frá byrjun ósjálfrátt hreyf-
ingarkerfi, þ. e. a. s. ýmiskonar ytri og irinri
áhrif valda tafarlaust án meðvitundar barns-
ins ákveðnum hreyfingum, „reflex“. Til
dæmis kreppir barnið höndina, þegar eitt-
hvað hreyfir við handarbakinu, tærnar
teygjast upp á við, ef komið er við ilina,
augasteinninn dregst sarnan við mikla birtu.
Barnið kippist við, andar óreglulega og
deplar augunum, ef við gerurn mikinn og
snöggan hávaða nálægt því, það kingir,
hnerrar og geispar. Við þetta bætist starf-
semi öndunar- og meltingarfæranna, rás
blóðsins o. s. frv. Allar þessar breytingar,
sem barnið verður fyrir, þreytir það mjög
og það sefur því mikið fyrsta tímann.
Austurríski sálarfræðingurinn Charlotte
Biihler hefur athugað og gert eftirfarandi
skrá yfir hvað börn á ýmsum aldri t. d. sofi
eða leiki mikinn hluta sólarhringsins:
Svefn, Grátur, Lcikur, Starfsemi,
Aldur dvali órtnægja ánægja æfingar Samanl
0,0 88,7 7 3,3 1 100
0,3 68,8 12 8,2 11 100
0,6 56,1 8,4 8,5 27 100
0,9 57 7,3 7,7 28 100
E0 55 6,4 7,6 31 100
Skynfærin. Skynfærin þroskast mest þrjá
fyrstu mánuðina og eftir það getur barnið
betur og betur greint á milli ýnrissa ytri á-
hrifa. Athugið töfluna hér að framan, ein-
mitt við 3ja mánaða aldur eykst óánægja
barnsins og grátur og það sefur mintta. Að-
eins eitt skynfæri virðist vera vel þroskað
við fæðinguna: bragðið.
Smekkur. Fáum tímum eftir fæðinguna
sést, að hverju barninu geðjast og hvað því
finnst vont. Auðvitað ákveðst smekkur
barnsins frá byrjun af því, sem er gott og
liollt fyrir það og af því, senr það ekki þarf
með eða jafnvel getur verið jrví skaðlegt.
Ef nýfætt barn fær dropa af sykurvatni á
tunguna byrjar það að sjúga og kingja og
vill greiniléga meira. Aftur á móti grettir
það sig, rekur út úr sér tunguna og getur
jafnvel kastað upp, ef við gefum því dropa
af einhverju, sem hefur beiskt eða sterkt
bragð, þó ekki sé nema bara á tungubrodd-
inn. Flestum eða öllum börnum þykir móð-
urmjólkin góð, en það bragð senr það ekki
þekkir fellur því oftast illa. Móðirin þarf
því að vera mjög varkár, þegar hún venur
barnið af brjósti, venja jrað af snrám saman,
og aldrei neyða það til að borða eitt-
hvað, senr það ekki vill, því að barnið
getur sett þetta vonda bragð í samband við
skeiðina og vill því kannski um tínra ekki
borða neinn nrat nreð skeið. Þetta er auð-
vitað algjörlega ósjálfrátt hjá ungbarninu
og því ekki unr neina fyrirtekt eða óþekkt
að ræða.
Ii.man. Allra fyrst virðast lyktfæri barns-
ins vera ófullkomin, en þroskast fljótt, og
þegar eftir nokkra daga finnur og þekkir
barnið lyktina af brjóstinu, því að ef snryrsl,
sem lyktar, er borið á brjóstin, vill barnið
ekki sjúga.
Tilfinning. Barnið finnur nrun kulda
og Iiita þegar frá byrjun. Því líður vel, þegar .
því er dyfið ofan í volgt vatn, þegar það fær
að liggja í lrlýjunni lijá nrömnru sinni o. s.
frv. Og barninu líkar vel sé því strokið eða
klappað varlega. Aftur á móti grætur það
eða ber sig illa, ef föt þess eru lrörð við-
komu, úr of grófu efni eða t. d. ef tekið er
of hranalega á því. Húðin á öllum líkanr-
anunr er ekki jafn tilfinninganæm. Barnið
finnur bezt kulda og lrita á brjósti og baki
og eðli Jress, senr það snertir, finnur það bezt
nreð fingurgómunum og þó sérstaklega með
vörunum og slímhúð munnsins, enda setur
barnið allt upp í sig, þegar það fer að geta
haklið á hlutum. Það finnur þá ekki ein-
ungis hvernig hluturinn er á bragðið lre'ld-
28
MELKORKA