Melkorka - 01.05.1945, Blaðsíða 5

MELKORKA
TÍMARIT KVENNA
Ritstjóri:
RANNVEIG KRISTJÁNSDÓTTIR
Ritnejnd: Þóra Vigjúsdóttir • Valgerður Briem • Petrína Jakobsson
1. hefti • Maí 1945 • 2. árgangur
KONAN OG NÝSKÖPUNIN
Eftir Rannveigu Kristjánsdóttur
Þrír andstæðir stjórnmálaflokkar slíðr-
uðu sverð sín á síðastliðnu hausti, til þess að
mynda stjórn með róttækar framkvæmdir á
stefnuskrá sinni. Þetta gat gerzt af því, að
meiri hluti þjóðarinnar veit, að tiaustur
tæknilegur grundvöllur atvinnulífsins er
eitt frumskilyrði þess, að hið unga lýðveldi
megi Iialda frelsi sínu og sjálfstæði. Það gat
gerzt af því, að öll þjóðin veit, að við verð-
um að geta orðið samkeppnisfær við aðrar
þjóðir um framleiðslukostnað og gæðin á
framleiðsluvörum okkar, og að skilyrði þess
er atvinnufriður. Svo örlagarík var vissan
um, að öruggasta undirstaða frelsis og sjálf-
stæðis væri tæknilega traust atvinnulíf.
En er þá ekki svipað samband milli fjár-
liags hvers einstaklings og þess, hve tækni-
lega hátt metin störf hann vinnur annars
vegar og frelsis Iians og sjálfstæðis hins veg-
ar? Eru ekki tæknilega og fjárhagslega lágt
metin störf greidd lágu verði? Stafar ekki
einhver hluti af hinu lága mati á þeim störf-
um, er konan vinnur af því, á hve tæknilega
lágu stigi aðalstörf flestra kvenna — heimil-
isstörfin — eru? Og stafar ekki áhrifaleysi
kvenna um þjóðfélagsmál að einhverju leyti
af hinu sama? Atvinnu- og menningarsaga
ýmissa Jrjóðfélaga fyrr og nri virðist benda
til þess, að spumingum þessum mætti svara
að mestu leyti játandi.
Konan sem móðir og íramleiðandi
Tvennt er það, sem öðru fremur virðist
ákvarða stöðu konunnar í þjóðfélaginu á
ýmsurn öldum. í fyrsta lagi Jrað, að liún
fæðir börn og í öðru lagi, hve mikilvæg störf
hún vinnur í Jiágu framleiðslunnar, eða
Jretta mætti öllu heldur orða svo: Komtnni
hefur frá upphafi timans verið áskapað að
fœða börn, en frelsi hennar og sjálfstœði er
cetíð meira á peim timum, er ýmsar ytri að-
stœður hafa gert henni kleift að sameina
velmetin framleiðslustörf pessu örlagarika
hlutverki sinu. Margir telja sjálfsagt að ó-
atluiguðu máli, að frelsi kvenna og áhrif
aukist með hækkandi menningu, en saga
frumstæðra Jjjóðfélaga færir oss heim sann-
inn um, að Jæssu er engan veginn þannig
varið.
Móðurhlutverkið hefur ætíð takmarkað
athafnasvæði konunnar á vissu tímabili í
ævi hennar. Hún hefur ætíð orðið að leitast
við að búa ungbörnum sínum fastan sama-
stað og á þann liátt orðið bundnari heimil-
MELICORKA
1