Samtíðin - 01.11.1934, Page 7
S AMTÍÐIN
til mála, að Svíakonungur tæki
við ríkjum i Danmörku að Frið-
i’iki VII. látnum, því að með hon-
um var karlleggur Aldinborgar-
ættar aldauða. Það þurfti eftir
að alt þetta hafði ekki dug-
að meira en lítið til þess, að
samvinna gæti tekizt, enda var
það ekki minna en heil heims- j
styrjöld, er varð til þess að koma
á pólitísku samstarfi milli Norð-
urlandaríkjanna. Þá reið Norður-
landaríkjunum, eins og öðrum
smáríkjum, hvað mest á því, að
halda uppi hlutleysi sínu, en þar
var heldur örðugt um vik, því
ófriðarþjóðirnar neyttu allra
bragða til þess að draga þær inn
í iðuna með sér. Þótti Norður-
landaríkjunum þá styrkur að því
að hafa samflot um þessi efni og
fleiri skyld mál, og um haustið
1914 gáfu þær út sameiginlega
tilkvnningu þeim viðvíkjandi, og
til frekari áréttingar og auðsýnd-
ár um samvinnu ríkjanna héldu
konungar þeirra opinberan fund
með sér sama ár um veturinn í
Málmey í Svíþjóð og þrem árum
síðar annan fund í Osló. Þar var
gerð eftirfarandi yfirlýsing:
„Vegna þess, hvað líkar tilfinn-
ingar ríkja í löndunum þrem, eru
stjórnirnar sammála urn að lýsa
því yfir, að hvað löng sem heims-
styrjöldin kann að verða, og
hvaða hætti sem hún kynni að
taka upp frekar, þá mun vináttu
og trúnaðarsambandi ríkjanna
þriggja verða viðhaldið".
En jafnvel þótt stjórnmálasam-
vinnan væri ekki meiri en þetta,
— að reyna að halda friði um
Norðurlönd, var viðhorfið til
þessa einfalda máls oft svo gei’-
ólíkt í þessum löndum, að það
kostaði æi’na fvrirhöfn að sam-
rýma það svo, að það gæti leitt
til sameiginlegra athafna. Það
var reynt að víkka þessa sam-
vinnu svo, að hún einnig næði til
landa utan Norðurlanda, til dæmis
5