Fréttablaðið - 06.01.2010, Blaðsíða 10

10 6. janúar 2010 MIÐVIKUDAGUR
Forseti Íslands synjar staðfestingu Icesave-laga
Skólavörðustígur 2
101 Reykjavík
S. 445 2020
www.birna.net
OPIÐ:
MIЖFÖS 11–18
LAU 11–17
SUN 13–17
ÚTSALAN ER HAFIN!
ALLT AÐ 50% AFSLÁTTUR
Reglubundinn ríkisstjórnar-
fundur var í stjórnarráðinu í gær
þegar blaðamannafundur forset-
ans hófst á Bessastöðum. Hlé var
gert og hlýtt á forsetann en sex
mínútur yfir ellefu bárust ráð-
herrum bréf frá forsetanum um
að hann ætlaði að synja frum-
varpinu staðfestingar. Í kjölfar-
ið ræddu ráðherrar það af mikilli
alvöru hvort rétt væri að stjórn-
in færi frá. Ákveðið var að sitja
áfram.
Þingflokkar stjórnarflokkanna
funduðu í gær. Á fundi Samfylk-
ingarinnar var ákveðið að halda
samstarfinu til streitu og und-
irbúa þjóðaratkvæðagreiðslu.
Stjórnarslit voru þó rædd, án
þess að slík tillaga væri borin
upp. Talið var að slík afstaða
væri ekki ábyrg. Þingmenn lýstu
yfir sárum vonbrigðum, undrun
og reiði yfir ákvörðun forsetans,
með henni væri efnahagsáætlun
stjórnarinnar hleypt í uppnám.
Þingmenn Vinstri grænna luku
ekki umræðum um málið á sínum
þingflokksfundi en fram kom vilji
til áframhaldandi stjórnarsam-
starfs. Rætt var um fyrirkomu-
lag þjóðaratkvæðagreiðslunnar
og viðbrögð að utan. Þá var stefnt
á að funda aftur í dag.
Óljóst er hvort og hvernig rík-
isstjórnin mun beita sér í aðdrag-
anda þjóðaratkvæðagreiðslunnar.
Hvort hún mun reka harða kosn-
ingabaráttu eða láta lítið fyrir sér
fara. Innan VG eru bæði sjónar-
mið uppi og töldu þingmenn sem
Fréttablaðið ræddi við þetta geta
orðið erfitt fyrir flokkinn sem
þegar er lemstraður eftir Icesa-
ve-málið.
Sem kunnugt er sagði Ögmund-
ur Jónasson af sér ráðherraemb-
ætti vegna þess og hann auk Lilju
Mósesdóttur greiddu atkvæði
gegn því. Efasemdir Ásmundar
Einars Daðasonar og Guðfríðar
Lilju Grétarsdóttur eru kunnar.
Sú afstaða hefur farið misvel í
samflokksmenn þeirra, ekki síst
atkvæðagreiðsla um frumvarp-
ið.
Þar greiddu Ögmundur og Lilja
atkvæði gegn breytingartillögu
Péturs Blöndal um þjóðaratkvæði
og frumvarpinu í heild sinni, en
með breytingartillögu Höskuldar
Þórhallssonar. Ásmundur og Guð-
fríður kusu þveröfugt, með þjóð-
aratkvæði og frumvarpi, en gegn
Icesave.
Að teknu tilliti til þess að
flokksformaðurinn Steingrímur
J. Sigfússon er flutningsmaður
Icesave-málsins er ljóst að flokk-
urinn mun illa ganga sameinaður
til aðgerða. kolbeinn@frettabladid.is
bjorn@frettabladid.is
Ríkisstjórnin ræddi
afsögn eftir synjun
Ráðherrar ræddu hreinskilnislega um að stjórnin færi frá í kjölfar synjunar for-
setans. Úr varð að starfa áfram. Fyrirkomulag þjóðaratkvæðagreiðslu er óljóst.
Ólíkar áherslur þingmanna VG gætu orðið vandamál í aðdraganda hennar.
KOMIÐ AF FUNDI Ráðherrar voru misíbyggnir þegar þeir komu af fundi í gær. Sam-
staða var á þingflokksfundum um að halda stjórnarsamstarfinu áfram og setja málið
í þjóðaratkvæðagreiðslu. Mismunandi skoðanir Vinstri grænna gætu orðið stjórninni
erfiður ljár í þúfu. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
„Lykillinn að
endurreisninni
er að Ísland
hafi aðgang
að fjármála-
mörkuðum.
Með þessu
er óvissa um
aðgang ríkisins
að lánsfé sem
og opinberra
fyrirtækja
sem hafa
verið að leita eftir fyrirgreiðslu. Svo
snertir þetta bankana sem þurfa
erlent lánsfé til að endurlána inn í
atvinnulífið,“ segir Vilhjálmur Egils-
son, framkvæmdastjóri SA. „Þessi
ákvörðun tefur fyrir og skapar
óþarfa óvissu.“
Vilhjálmur setur spurningarmerki
við að hagvöxtur náist á þessu ári, í
ljósi ákvörðunar forsetans. „Eftir því
sem óvissan varir lengur þá minnka
líkurnar á því að við komumst upp
úr kreppunni á þessu ári.“ - shá
LÍKUR MINNKA Á
HAGVEXTI Í ÁR
VILHJÁLMUR
EGILSSON
Með ákvörðun sinni um að vísa
nýjum Icesave-lögum í dóm þjóð-
arinnar hefur forseti Íslands greitt
götu lýðræðisumbóta á Íslandi og
sett fordæmi um hvernig þjóðin
sjálf geti kallað eftir atkvæða-
greiðslu um tiltekin mál, að mati
þingmanna Hreyfingarinnar.
Í yfirlýsingu frá Hreyfingunni
segir að mikilvægt sé að Alþingi
samþykki sem fyrst frumvarp um
þjóðaratkvæðagreiðslur. Gerlegt
væri að sameina tvö frumvörp
sem nú liggi fyrir Alþingi, og
afgreiða hratt, en annað þeirra var
lagt fram af þingmönnum Hreyf-
ingarinnar. - bj
FAGNA ÁKVÖRÐ-
UN FORSETANS
„Ég er nátt-
úrlega mjög
sáttur við
þessa ákvörð-
un,“ segir Sig-
mundur Davíð
Gunnlaugsson,
formaður
Framsókn-
arflokksins,
um ákvörðun
forsetans í gær
og kvað fram
komið tækifæri til að láta málið
sameina þjóðina. Hann kveðst hins
vegar hafa orðið fyrir vonbrigðum
með blaðamannafund ríkisstjórnar-
innar í hádeginu í gær. „Mér fannst
þau bara vera í töluverðri fýlu og
gagnrýna forsetann ansi hart.“
Um leið leggur hann áherslu á að
kynna erlendis að alltaf hafi staðið
til að standa við allar lagalegar
skuldbindingar þjóðarinnar. - óká
MJÖG SÁTTUR VIÐ
ÁKVÖRÐUNINA
SIGMUNDUR DAVÍÐ
GUNNLAUGSSON
„Það er fyrst
og fremst
óvissa sem af
þessu hlýst.
Bæði á það við
um vettvang
stjórnmálanna
en ekki síður
fer áætlunin
um endurreisn
efnahagslífsins
í biðstöðu,“
segir Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ.
Gylfi telur að óháð niður-
stöðu forsetans eigi baráttan við
atvinnuleysið og greiðsluvandi
heimilanna að vera aðalviðfangs-
efni stjórnvalda. Hann segir það
sérstakt áhyggjuefni að aðgangur
þjóðarinnar að lánamörkuðum
þyngist. „Fari lánshæfi ríkissjóðs í
ruslflokk mun það kosta gríðarlegar
upphæðir sem verða ekki sóttar
nema með enn meiri niðurskurði.
Ég þori varla að hugsa þá hugsun
til enda.“ - shá
ÞURFTUM EKKI
MEIRI ÓVISSU
GYLFI
ARNBJÖRNSSON
„Forsetinn þarf ekki að rökstyðja
ákvörðun sína þótt hann vilji gera
það til að réttlæta niðurstöðuna,“
segir Björg Thorarensen, prófess-
or og forseti lagadeildar Háskóla
Íslands. Hún segir rökstuðninginn
hafa litla þýðingu.
Aðalatriðið segir Björg vera
málskotsheimild forseta í stjórnar-
skrá og segir merkilegt að stjórn-
málamenn skuli ekki, eftir ákvörð-
un forseta árið 2004, þegar hann
synjaði fjölmiðlalögum staðfest-
ingar, hafa tekið málið upp og búið
til farveg fyrir þjóðaratkvæða-
greiðslur. Þá hafi berlega komið
í ljós hversu margir óvissuþætt-
ir væru tengdir málskotsákvæði
stjórnarskrárinnar.
„Á meðan við búum ekki betur
um hnútana sjálf þá er það ávís-
un á ágreining,“ segir Björg og
bendir á að nágrannaþjóðir okkar
hafi flestar búið til skýra umgjörð
um þjóðaratkvæði. „Þar eru til að
mynda skýrar reglur um hvaða
mál fara ekki í þjóðaratkvæði og
sum fara alltaf í þjóðaratkvæði,
svo sem breytingar á stjórnarskrá.
Ég þekki ekkert dæmi þess að
mál á borð við þetta, lög um ríkis-
ábyrgð á láni sem er partur af fjár-
stjórnarvaldi þingsins, færi í þjóð-
aratkvæðagreiðslu.“
Hér segir Björg málskotsrétt-
inn svo illa útfærðan, að eins væri
hægt að vísa fjárlögum ríkisins til
þjóðarinnar. „Menn kjósa fremur
algjöra óvissu og tóm 26. greinar
stjórnarskrárinnar. Ég tel óheppi-
legt að fela forseta lýðveldisins
óhefta ákvörðun um að þjóðarat-
kvæðagreiðsla fari fram um lög.“
- óká
Forseti lagadeildar HÍ:
Óvissa og tóm í
stjórnarskránni
BJÖRG THORARENSEN Segir málskots-
réttinn illa útfærðan í stjórnarskránni.