Fréttablaðið - 30.01.2010, Blaðsíða 30

30 30. janúar 2010 LAUGARDAGUR
V
ið byrjum á málefn-
um Ríkisútvarps-
ins sem hafa verið í
brennidepli síðustu
daga. Gripið hefur
verið til uppsagna og
annars sparnaðar vegna lækkandi
fjárframlaga. Katrín vill ekki gefa
niðurskurðaraðgerðum stjórnenda
RÚV einkunn strax enda telur hún
endanlegar ráðstafanir ekki komn-
ar fram.
„Í raun og veru er ekki komin
fram nákvæm útfærsla á þessu.
Það þarf að setjast yfir þessar
tillögur og það mun ég gera með
stjórn Ríkisútvarpsins eftir helgi.
Augljóslega þarf að skera niður en
þetta er spurning um forgangs-
röðun,“ segir Katrín. Ljóst sé að
tekjur RÚV dragist saman um
tíu prósent og vitaskuld muni um
það. Hafa verði samráð við slík-
ar aðstæður en feta þurfi einstig-
ið. „RÚV á að vera óháður fjöl-
miðill og ég á ekki að segja til um
hvað mér finnst að eigi að vera á
dagskrá. En það þarf samt sam-
ráð vegna þess hlutverks sem
skilgreint er í samningi RÚV og
menntamálaráðuneytisins um
útvarpsþjónustu í almannaþágu.
Og mér sýnist reyndar á öllu að
það þurfi að breyta honum til sam-
ræmis við þá stöðu sem er uppi.“
Breyta ber skipulagi RÚV
En getur RÚV vænst þess að fram-
lögin verði hækkuð?
„Fjárlög ársins 2010 hafa verið
samþykkt og þeim verður ekki
breytt. RÚV er reyndar að fá
meira en útvarpsgjaldið skilar.
Við gerum ráð fyrir að 2,8 millj-
arðar innheimtist en framlögin
nema 3.218 milljónum.“
Ofan í þessar aðgerðir hefur
starfshópur ráðherra um almanna-
þjónustuhlutverk RÚV skilað til-
lögum. Þar er eitt og annað lagt
til sem færa kunni stjórnskipulag-
ið í átt til meira lýðræðis. Katrínu
finnst einsýnt að breytingar verði
gerðar.
„Þetta er sérstakt eins og það
er. RÚV er opinbert fyrirtæki
með þingkjörna stjórn, faglegt
eftirlit af hálfu menntamálaráð-
herra og hlutabréfaeiganda sem
er fjármálaráðherra fyrir hönd
þjóðarinnar. Ábyrgð og aðkoma
stjórnmálanna er því óljós og hana
þarf að skýra. Ég tel líka að skoða
þurfi hvernig hægt sé að auka
lýðræðið í RÚV, til dæmis með
aðkomu starfsmanna og fulltrúa
listamanna og fræðasamfélags í
stjórninni.“
Kvikmyndagerðarmenn reiðir
Við höldum okkur við menning-
una. Kvikmyndagerðarmenn segja
stjórnvöld – og þar með Katrínu
sem jú ber ábyrgð á málaflokkn-
um – ganga af greininni dauðri
með niðurskurðaraðgerðum.
Það er ekki lítið að hafa á sam-
viskunni.
„Framlög til Kvikmyndasjóðs
eru skorin niður um 23 prósent.
Ástæða þess að svo mikið er skor-
ið niður er sú að framlög til sjóðs-
ins hafa hækkað mjög mikið á und-
anförnum árum. Allir liðir sem
hækkað hafa mikið á síðustu árum
voru teknir til sérstakrar skoðun-
ar. Framlög til Kvikmyndasjóðs
eru þrátt fyrir niðurskurð talsvert
hærri nú en fyrir nokkrum árum
enda hafa þau hækkað verulega á
fjórum árum.“
Katrín bendir á að framlög til
Óperunnar hafi verið skorin niður
um 20 prósent, framlög til Jöfnun-
arsjóðs námsmanna um 28 prósent
og svo mætti áfram telja. „Og ég get
líka nefnt að rannsóknarsamning-
urinn sem var gerður við Háskóla
Íslands fyrir mína tíð og miðaði að
stórfelldri aukningu til rannsókna
upp á hundruð milljóna var nánast
tekinn úr sambandi. Eigi að síður
byggir hann á svipuðum hugmynd-
um og aukningin sem átti að renna
til kvikmyndagerðarmanna. Þeir
tala réttilega um þjóðhagslega hag-
kvæmni kvikmyndagerðar og það
sama á við um rannsóknir. Það er
hins vegar dýrt að vera fátækur.
Við vorum með 200 milljarða króna
halla á ríkissjóði í upphafi síðasta
árs og stefnt er að því að ná honum
niður í 100 milljarða með nýjum
fjárlögum. Peningar eru af mjög
skornum skammti og það er verið
að taka hátt í milljarð króna út úr
menningunni á þessum fjárlögum.
Kvikmyndagerðarmenn og aðrir
verða hins vegar að líta til þess
að við erum ekki að ganga í gegn-
um ein svona fjárlög heldur verð-
ur þetta svona, að minnsta kosti á
næsta ári. Vonandi verður hægt að
hlífa kvikmyndagerðinni við frek-
ari niðurskurði í næstu fjárlögum,“
segir hún.
Leiðinlegur tími
Katrín er annálaður menningar-
áhugamaður og sinnti ýmsum
störfum á sviði menningar og
mennta áður en hún var kjörin
á þing 2007. Hún segir erfitt að
þurfa að stjórnast af hagrænum
forsendum í störfum sínum.
„Ég er að breytast í Excel-skjal
og það er ekki skemmtilegt. Það
er asnalegt að segja það – svona af
því að ég bauð mig fram aftur eftir
að ég varð ráðherra – en þetta er
ekki skemmtilegur tími til að vera
ráðherra.“
Sérðu eftir því að hafa boðið þig
fram á nýjan leik?
„Stundum geri ég það. Og ég
held að margir stjórnmálamenn
velti fyrir sér stöðu sinni þessa
dagana. Ég held að það sé eðli-
legt og nauðsynlegt að fólk hugsi
nú um hvort það eigi raunverulegt
erindi.“
Hefur hvarf lað að þér að
hætta?
„Já, það hefur reglulega gert
það. En það hefur verið þannig í
öllum störfum sem ég hef sinnt. Ég
hef alltaf efast. En líklega miklu
meira í þessu en öðru. Ég veit ekki
hvort þetta er réttur bransi fyrir
viðkvæmt fólk. Í þessu þarf fólk að
vera hart af sér.“
Hefurðu rætt það við einhvern
að hætta?
„Við tölum um þetta á heimilinu.
Umræðan hefur líka verið mun
harðari í stjórnmálunum núna en
þegar ég var að byrja í pólitík. Ég
kem úr menningar- og menntageir-
anum og er bara eins og venjulegt
fólk og kannski ekki vön þessari
tegund umræðu.“
Hvað segir fólkið í kringum þig?
„Vinir og fjölskyldan spyrja
hvort þetta sé eitthvað fyrir mig.“
En þú ert þarna enn þá.
„Já, ég er hér enn þá. Ég bauð
mig fram fyrir innan við ári. Ég
vil klára það sem ég tek að mér og
skoða svo stöðuna þegar það þarf
að skoða stöðuna.“
Stíll Steingríms
Við víkjum að Icesave. Stjórnvöld
og aðrir vinna að því hörðum hönd-
um að fá Breta og Hollendinga að
samningaborðinu á ný. Katrín
segir óvíst hvort betri samning-
ar náist.
„En ég er þeirrar skoðunar að
það sé skylda okkar að reyna. Neit-
un forsetans breytti stöðunni. Ég
er raunar þeirrar skoðunar að það
sé æskilegt fyrir Breta og Hollend-
inga að ganga aftur að samninga-
borðinu.“
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður VG, tók Icesave-málið svo
að segja í fangið og gerði að sínu.
Þeirri skoðun hefur verið hreyft
að það hafi verið mistök af hans
Ég er að breytast í Excel-skjal …
… og það er ekki skemmtilegt,“ segir Katrín Jakobsdóttir menntamálaráðherra. Í samtali við Björn Þór Sigbjörnsson ræðir hún um
niðurskurðinn hjá Ríkisútvarpinu og til Kvikmyndasjóðs, ástandið í VG og þá staðreynd að hún hefur íhugað að hætta í pólitík.
KATRÍN JAKOBSDÓTTIR Í þann stutta tíma sem hún hefur setið á Alþingi hefur verið gjörningaveður í stjórn- og þjóðmálunum. „Ég veit ekki hvort þetta er réttur bransi fyrir viðkvæmt fólk. Í þessu þarf fólk að vera hart af
sér,“ segir hún og viðurkennir að hafa íhugað að hætta í pólitíkinni. Það stangast enda á við grundvallarhugsjónir hennar að skera niður opinber framlög til menningarmála. Í slíkum verkum hefur hún staðið að undan-
förnu við litla hrifningu þeirra sem í hlut eiga. Hvað sem því líður ver Katrín gjörðir sínar; peningar eru af mjög skornum skammti og það er dýrt að vera fátækur, segir hún. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Í STOFUNNI HEIMA Miklar annir fylgja þingmennsku og ráðherradómi. Katrín vinnur
langan vinnudag en reynir að eiga frí á sunnudögum til að vera með fjölskyldunni.
Þessi djúpstæði ágreiningur innan okkar raða hefur verið
mjög erfiður. Sum okkar telja að við höfum verið á réttri
leið en aðrir eru algjörlega ósammála.